اثر شبکه‌ای یا Network Effect پدیده‌ای است که در آن کاربر جدید با پیوستن به شبکه باعث افزایش ارزش شبکه برای سایر کاربران می‌شود. به طور مثال یک پلتفرم پیام‌رسانی را در نظر بگیرید. هر چقدر تعداد کاربران استفاده از این پیام‌رسان بیشتر باشد و افراد بیشتری به این شبکه وصل شوند، تعداد افرادی که می‌توانند از شبکه بهره‌مند شوند و با یکدیگر ارتباط پیدا کنند هم بیشتر خواهد شد.
اثر شبکه‌ای در کل مثبت است! یعنی با اضافه شدن کاربر جدید، ارزش شبکه برای سایر کاربران شبکه هم بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، کاربر جدید می‌تواند جذابیت شبکه را برای پیوستن سایرین بالا ببرد. اثر شبکه‌ای در بسیاری از صنایع وجود دارد.
رابطه بیت کوین و اثر شبکه‌ای
اثر شبکه‌ای تأثیر جدی بر استفاده از بیت کوین دارد. بیت کوین به عنوان یک رمرارز و حافظ ارزش مثل سایر ارزها عمل می‌کند. هر چه افراد بیشتری از بیت کوین استفاده کنند و از آن برای پرداخت‌ها و یا سرمایه‌گذاری بهره ببرند، ارزش بیت کوین هم بیشتر خواهد شد. هر چه تعداد افرادی که بیت کوین را پذیرفته‌اند بیشتر می‌شود، برای سایرین هم ارزشمند می‌شود!
بایستی توجه داشت که تمامی ارزهای دنیا (چه فیات باشد چه رمزارز) تحت تأثیر این پدیده قرار دارند. در واقع هر چقدر استفاده از یک ارز در دنیا رواج بیشتری داشته باشد، ارزش آن ارز هم بیشتر می‌شود. این یعنی ارزهایی که کاربران بیشتری دارند، ارزش بالاتری هم دارند و معمولاً افراد زیادی را برای استفاده از آن‌ها ترغیب می‌کنند.
بیت کوین قرار بود جای ارزهای فیات یا بدون پشتوانه را بگیرد. ارزهایی که چندین میلیون کاربر دارند. بسیاری از افراد انتظار دارند که بیت کوین جای طلا را بگیرد و به عنوان دارایی برای ذخیره ارزش تبدیل شود. برای این‌که بیت کوین به چنین سطحی برسد، بایستی با ارزهای فیات و طلا رقابت کند! کاربران ارزهای فیات و طلا سال‌هاست که از اثر شبکه‌ای و کاربران فراوان بهره می‌برند. به همین دلیل است که بیت کوین با وجود داشتن ویژگی‌هایی به مراتب بهتر از رقبا هنوز نتوانسته است در این رقابت پیروز شود.
اثر شبکه‌ای چه تأثیری بر آینده بیت کوین دارد؟
استفاده از بیت کوین از زمان خلق آن در سال ۲۰۰۹ تا به امروز سیر صعودی داشته است. هر کاربر جدیدی که از بیت کوین استفاده می‌کند، هم شبکه بلاکچین بیت کوین را برای سایر کاربران با ارزش می‌کند و هم افراد دیگری را هم جذب می‌کند.
به همین دلیل معامله گران و سرمایه‌گذاران بیت کوین بایستی در تحلیل خود به اثر شبکه‌ای هم توجه کنند. شاید قیمت بیت کوین نوسانات شدیدی داشته باشد، اما چیزی که اهمیت زیادی برای بیت کوین دارد، اثر شبکه‌ای است! افزایش تعداد کاربران باعث بالا رفتن ارزش شبکه بیت کوین خواهد شد!
قانون متکالف
قانون متکالف مفهومی است که اثر شبکه ای را در شبکه‌های کامپیوتری به خوبی نشان می‌دهد. طبق این قانون، ارزش یک شبکه برابر است با مربع تعداد کاربران شبکه یعنی n به توان ۲٫ به طور مثال اگر شبکه ای ۱۰ کاربر یا نود دارد، ارزش آن ۱۰ به توان ۲ یا همان ۱۰۰ است!
