آموزش ایچیموکو – صفر تا ۱۰۰ اندیکاتور ایچیموکو

اندیکاتور ایچیموکو یکی از ابزارهای کاربردی تحلیل تکنیکال بوده که در نرم افزار متاتریدر قابل دسترس همگان می باشد. ایچیموکو کینکو هیو از دسته اندیکاتورهای شناسایی روند بازار Market Trend محسوب می شود و می تواند در یک نگاه کوتاه به چارت در کمترین زمان ممکن تصویر خوبی از روند و قدرت روند را در اختیار معامله گر قرار دهد. در این مطلب به آموزش ایچیموکو به طور کامل می پردازیم.

آموزش ایچیموکو: مقدمات اندیکاتور ایچیموکو و نمودار قیمت

در قدم اول آموزش ایچیموکو، ابتدا توضیحاتی برای راه اندازی اندیکاتور ایچیموکو در متاتریدر و تنظیمات رنگ خطوط آن بیان می شود.

اندیکاتور ایچیموکو به طور پیش فرض در متاتریدر وجود دارد. برای اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار مورد نظر خود در نرم افزار متاتریدر مطابق مراحل شکل زیر اندیکاتور را روی چارت باز می کنیم. در قدم اول در منوی بالای متاتریدر گزینه insert را کلیک کنید و سپس مراحل را مطابق شکل (۱) پیگیری کنید تا اندیکاتور ایچیموکو روی چارت قرار بگیرد.

نکته مهم:

در این آموزش ایچیموکو ما تنظیمات رنگ اندیکاتور ایچیموکو را تغییر داده ایم، به همین دلیل برای اینکه رنگ خطوط چارت های شما با مثال های آموزش ایچیموکو این درس یکی باشد شما نیز مانند ما از طریق راهنمای تصویری شکل (۲) تنطیمات رنگ را انجام دهید تا هماهنگی بهتری در درک و یادگیری این آموزش اندیکاتور ایچیموکو داشته باشید.

.

توجه داشته باشید در بخش تنظیمات رنگ اندیکاتور ایچیموکو علاوه بر انتخاب رنگ می توانید “نوع شکل خطوط” (خطوط پیوسته یا منقطع) را نیز تغییر دهید؛ این یک امر سلیقه ای است، در صورت تمایل شما نیز تنظیمات خطوط را مانند شکل (۳) تنظیم کنید.

از آنجاییکه نمودارهای ایچیموکو خطوط فراوانی دارد در صورتیکه رنگ پشت زمینه چارت متاتریدر خود را سفید رنگ کنید و تغییراتی در رنگ کندل ها دهید از شلوغی محیط چارت کاسته می شود و چشم راحت تر می تواند جزییات را تفکیک می کند. برای انجام این کار ابتدا چارت مورد نظر خود را در متاترید باز کنید و سپس روی کیبورد کامپیوتر کلید F8 را بزنید و در پنجره باز شده تنظیمات رنگ را مطابق شکل (۴) انجام دهید.

در صورتیکه مراحل بالا را برای تغییرات و تنطیمات انجام داده باشید تصویر چارت شما باید شبیه شکل (۵) باشد. در این تصویر اجزای نمودار ایچیموکو نیز تشریح شده است.

---

نمودار ابری ایچیموکو Ichimoku Cloud Chart

کندل های ژاپنی یا نمودارهای شمعی تقریباً برای تمامی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار فارکس اصطلاح شناخته شده‌ای است. این سبک از تحلیل تکنیکال به قدری محبوبیت دارد که از مؤسسات سرمایه‌گذاری گرفته تا سرمایه‌گذاران خرد از کندل های ژاپنی برای تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند. محبوبیت کندل های ژاپنی به خاطر شکل ظاهری یا کاربرد ساده آن‌ها نیست. این کندل ها واقعاً کاربردی هستند و در سریع‌ترین زمان اطلاعات مفیدی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.

ژاپنی‌ها سابقه طولانی در حرفه معامله‌گری دارند و می‌توان گفت که ژاپنی‌ها بنیان‌گذار تحلیل تکنیکال هستند. ژاپنی‌ها چند قرن پیش از آمریکایی‌ها از تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی قیمت برنج استفاده می‌کردند. در این بخش از آموزشی ایچیموکو می‌خواهیم با سبک نسبتاً جدیدی از تحلیل تکنیکال آشنا شویم. “ایچیموکو” یا نمودار ابری ایچیموکو (Ichimoku Cloud Chart) سبک نسبتاً جدیدی از تحلیل تکنیکال است که در دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط یک روزنامه‌نگار ژاپنی اختراع شد. او سی سال از عمر خود را برای بهبود “ایچیموکو” صرف کرد و بعد از اطمینان یافتن از نتیجه کار، آن را در دهه ۱۹۶۰ میلادی در اختیار عموم گذاشت.

گاهی اوقات چارت های دارای اندیکاتور ایچیموکو را نیز با عنوان ایچیموکو کینکو هیو (Ichimoku Kinko Hyo) نیز نامگذاری می کنند که به معنی “نگاهی سریع به نمودار تعادلی” است. در واقع ایچیموکو هم مانند کندل استیک‌های ژاپنی برای بررسی وضعیت بازار به کار می‌رود و هر چند شاید در دسته اندیکاتورها قرار گیرد، اما در واقع یک نوع پیشرفته‌ای از نمودار است. نمودار ابری اطلاعات و داده‌های بیشتری نسبت به نمودارهای ساده شمعی در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد. این خیلی مهم است که معامله‌گران به این موضوع پی ببرند که ایچیموکو بیشتر نمودار است تا یک اندیکاتور.
به‌طورکلی و خلاصه، نمودار ابری در اندیکاتور ایچیموکو از سه بعد و شش جز تشکیل شده‌ است:

در آموزش ایچیموکو بازار را می توان از سه بعد زمانی بررسی نماییم:

• بعد اول نمودارهای ایچیموکو، بخش تاریخی بازار است.
• بعد دوم شامل بخش فعلی بازار می‌شود.
• بعد سوم هم بخش آتی بازار است.

اجزا نمودارهای ابری در اندیکاتور ایچیموکو هم عبارت‌اند از:

1. تنکانسن – Tenkan Sen (میانگین متحرک کوتاه یا قرمز رنگ)
2. کیجون سن – Kijun Sen (میانگین متحرک بلند یا آبی رنگ)
3. چیکو اسپن – Chikou Span (نمودار خطی قیمت یا خط سبز رنگ)
4. سنکو اِی – Senkou A (خط قهوه ای پر رنگ – برآورد ۲۶ کندلی میانگین‌های تنکن سن و کیجون سن)
5. سنکو بی – Senkou B (خط آبی روشن – برآورد ۲۶ کندلی میانگین اوج و کف قیمتی ۵۲ کندل اخیر)
6. کندل های شمعی

هر چند در اکثر منابع آموزش ایچیموکو تنها به پنج جز اول اشاره شده، اما معامله‌گران بایستی توجه داشته باشند که جز ششم ایچیموکو، کندل های شمعی است. معمولاً معامله‌گران تازه‌کار در اولین نگاه به نمودارهای ابری گیج می‌شوند و فکر می‌کنند که این نمودارها به‌قدری پیچیده هستند که شاید ارزش کار کردن نداشته باشند. همان‌طور که قبلاً هم گفته شد، ایچیموکو یک نوع نمودار است و نباید مثل اندیکاتور با آن برخورد کرد.

معامله‌گران معمولاً از اندیکاتورها برای راحتی کار استفاده می‌کنند و تنها تحلیلی که از اندیکاتورهای تکنیکال به دست می‌آید، سیگنال خرید/ فروش یا سیگنال‌های مشابه مثل سیگنال تغییرات قدرت روند است. ایچیموکو یک نمودار است و بایستی آن را تحلیل کرد. هر کدام از اجزا نمودارهای ابری اطلاعات جدید و مهمی را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهند.

میزان اطلاعاتی که نمودارهای ابری در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند بیشتر از نمودارهای شمعی است. اما شما بعد از یادگیری نمودارهای ابری تنها با یک نگاه خواهید توانست وضعیت کلی بازار را درک کنید. با تحلیل هر کدام از بخش‌های ایچیموکو ذهنیت دقیقی از بازار به دست خواهید آورد. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار از ایچیموکو برای سیگنال یابی استفاده می‌کنند و یا تنها یک یا دو جز از نمودارهای ابری را برای تحلیل استفاده می‌کنند. ایچیموکو یک نوع نمودار است و بایستی تمامی اجزای نمودار تحلیل شوند.

استفاده گلچین از اجزا ایچیموکو تصویر ناقصی از بازار به شما خواهد داد. در این صورت دیگر شما از ایچیموکو استفاده نمی‌کنید، بلکه در واقع از یک اندیکاتور ناقص استفاده می‌کنید.
اشتباه دیگری که در میان معامله‌گران تازه‌کار دیده می‌شود، استفاده از نمودارهای ابری برای سیگنال یابی است. از نمودارهای ابری می‌توان برای سیگنال یابی استفاده کرد. اما سیگنال‌های صادر شده در نمودارهای ابری، تأخیر بیشتری نسبت به سیگنال‌های پرایس اکشن دارند. به همین دلیل توصیه می‌شود که همواره در نمودارهای ابری از کندل های ژاپنی استفاده کنید تا دسترسی سریع‌تری به سیگنال‌ها داشته باشید.

نمودار ابری شاید در سیگنال یابی کُند عمل کند، اما در کمترین زمان ممکن تصویر خوبی از روند، قدرت روند، سطوح اشباع خرید/ فروش، محدوده احتمالی ورود بازار به فاز خنثی، حمایت/مقاومت و “تائید” سیگنال‌های خرید/فروش را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد، که برای مدیریت معامله بسیار مفید و کارساز هستند.

ما در این مطلب آموزشی ایچیموکو ابتدا بخش‌ها و اجزا مختلف ایچیموکو یا نمودار ابری را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم و در مثال‌های آموزشی استفاده از تمامی بخش‌ها و اجزا را هم‌زمان بررسی می‌کنیم..

---

آموزش ایچیموکو: بُعد اول – بعد تاریخی بازار یا Chikou Span

چیکو اسپن (Chikou Span) یا همان نمودار خطی قیمتی، به تنهایی بخش تاریخی بازار را نشان می‌دهد. منظور از بخش تاریخی، بخشی است که قیمت فعلی را با قیمت‌های گذشته مقایسه می‌کند و معمولاً نشانگر روند و قدرت روند است. در واقع این بخش از نمودار ایچیموکو به شما کمک می‌کند تا به این دو سؤال پاسخ دهید:

• آیا بازار روند دارد؟
• قدرت روند چقدر است؟

معمولاً چیکو اسپن را با رنگ سبز نشان می‌دهیم. فرمول محاسبه چیکو اسپن (Chikou Span) خیلی ساده است. تنها کافی است قیمت فعلی را به‌اندازه ۲۶ کندل به سمت چپ نمودار (گذشته نمودار) انتقال دهید. در واقع چیکو اسپن همان نمودار خطی ساده است که تنها ۲۶ کندل به سمت چپ انتقال داده شده است. این نمودار خطی بر اساس قیمت‌های بسته شدن تشکیل شده است. چیکو اسپن به ما کمک می‌کند تا قیمت فعلی بازار را با قیمت‌های قبلی مقایسه کنیم. یکی از مهم‌ترین کارهایی که ما در تحلیل تکنیکال انجام می‌دهیم، استفاده از داده‌های قیمتی فعلی و قبلی برای پیش‌بینی آینده است.

در رابطه با چیکو اسپن بایستی به سه نکته زیر دقت کنید:

• نشانگر روند غالب بر بازار است:
  • روند صعودی است، اگر چیکو اسپن بالای نمودار قیمتی باشد.
  • روند نزولی است، اگر چیکو اسپن زیر نمودار قیمتی باشد.
  • روند خنثی است، اگر چیکو اسپن بیش از حد به نمودار قیمتی نزدیک شده باشد.
• نشانگر قدرت روند بازار است:
  • اگر سطح قیمتی در گذشته حمایت/ مقاومت بوده باشد، به احتمال زیاد در برخوردهای آتی قیمت هم در نقش حمایت/مقاومت ظاهر خواهد شد. برای اینکه بدانیم آیا مسیر صعودی/نزولی بازار هموار است یا خیر، تنها کافی است مشخص کنیم که آیا مانعی مثل حمایت یا مقاومت در برابر چیکو اسپن وجود دارد یا خیر؟ به‌طور مثال اگر با تشکیل چند کندل قیمتی جدید، چیکو اسپن به نمودار قیمتی برخورد خواهد کرد، می‌توان گفت که مسیر حرکتی بازار محدود است و رفته‌رفته قدرت روند هم تضعیف خواهد شد. در مقابل اگر مسیر چیکو اسپن باز باشد، می‌توان گفت که قدرت روند قوی است.
• اوج‌ها و کف‌های قیمتی چیکو اسپن، سطوح مقاومت و حمایت قوی برای بازار هستند. اگر از اوج/کف چیکو اسپن خطوط افقی رسم کنید، این خطوط نشانگر مقاومت و حمایت قوی خواهند بود.

در ادامه تمامی نکات مهم در رابطه با چیکو اسپن را همراه با مثال بررسی می‌کنیم.

مثال بعد اول – بعد تاریخی بازار (Chikou Span): بازار صعودی

مرحله اول

در اولین مثال از نمودارهای ابری ایچیموکو به بررسی وضعیت چیکو اسپن در روند صعودی می‌پردازیم. در اینجا دوباره تأکید می‌شود که برای تحلیل بازار به سبک نمودارهای ابری بایستی حتماً تمامی بخش‌ها و اجزا ایچیموکو تحلیل شوند. ما در اینجا صرفاً برای آشنایی با کارکرد چیکو اسپن به‌طور مجزا آن را بررسی می‌کنیم.

در نمودار چهارساعته USDJPY خط سبز رنگ همان نمودار خطی است که ۲۶ کندل به سمت چپ انتقال داده شده که ما اصطلاحاً به آن چیکو اسپن می‌گوییم. در نمودار اول، چیکو اسپن به بالای نمودار قیمتی عبور کرده که نشانگر تغییر روند به حالت صعودی است. این اولین نشانه از تغییر روند بازار است. در اینجا علاوه بر اینکه چیکو اسپن به بالای نمودار قیمتی صعود کرده (دایره زرد رنگ)، بلکه توانسته اوج قیمتی قبلی خود را هم بشکند (خط افقی قهوه‌ای رنگ).

همان‌طور که در بالا هم اشاره شد، اوج‌های قیمتی چیکو اسپن، مقاومت‌های قوی برای بازار هستند. زمانی که مقاومت قوی شکسته می‌شود، در واقع به احتمال زیاد بازار در حال به راه انداختن یک روند صعودی جدید است یا روند صعودی قبلی دوباره احیا می‌شود. این یعنی در حال تشکیل اوج قیمتی جدید و بالاتری است.

همچنین مسیر صعودی چیکو اسپن هم هموار است. هیچ کندلی در بالای چیکو اسپن دیده نمی‌شود. این یعنی قدرت خریداران می‌تواند نسبتاً قابل ملاحظه باشد، چون‌که مانعی بر سر راه آن‌ها دیده نمی‌شود.

---

مرحله دوم

در نمودار بعدی کاملاً مشخص است که USDJPY بعد از شکستن اوج قیمتی چیکو اسپن دوباره به خط قهوه‌ای برخورد کرده و خط قهوه‌ای در قالب حمایت عمل کرده است. چیکو اسپن در بالای نمودار قیمتی قرار دارد و بازار در دست خریداران است. در مسیر صعودی چیکو اسپن هم کندل قیمتی دیده نمی‌شود، پس مسیر صعودی هموار است و قدرت خریداران قابل‌توجه است.

---

مرحله سوم

در نمودار بالایی شش کندل چهارساعته از زمان شکست اوج قیمتی چیکو اسپن و عبور خط سبز به بالای نمودار قیمتی می‌گذرد. بازار بیش از ۱۰۰ پیپ حرکت کرده است.

---

مرحله چهارم

نمودار چهارساعته USDJPY که از محدوده ۱۰۷٫۶۸ سیگنال خرید صادر کرده بود، تنها با رسیدن به محدوده ۱۰۹٫۴۵ توانست اوج قیمتی جدیدی را ثبت کند. یعنی چیکو اسپن بعد از نزدیک به ۱۶۰ پیپ صعود متوقف شد و اوج قیمتی جدیدی را تشکیل داد.

مثال بُعد اول – بعد تاریخی بازار (Chikou Span): بازار نزولی

مرحله اول

در نمودار چهارساعته GBPUSD بازار فارکس کاملاً مشخص است که بازار در روند صعودی قرار گرفته است. با این حال چیکو اسپن تشکیل اوج داده و به سمت پایین بازگشته است. از آنجایی که چیکو اسپن در بالای نمودار قیمتی قرار دارد، نشانگر این است که قدرت در دست خریداران است. اگر چیکو اسپن به بازگشت نزولی ادامه دهد، با حمایتی در دایره زرد رنگ مواجه خواهد شد. این دایره زرد رنگ همان محل برخورد احتمالی چیکو اسپن به نمودار قیمتی است.

برای اینکه روند صعودی ادامه یابد، بایستی اوج قیمتی قبلی (خط افقی قهوه‌ای) شکسته شود. در مقابل برای اینکه بازار از دست خریداران خارج شود، کندل های داخل دایره زرد بایستی از میان برداشته شوند و چیکو اسپن به زیر آن‌ها عبور کند.

---

مرحله دوم

در نمودار بعدی شاهد هستیم که نرخ برابری GBPUSD در بازار فارکس به شدت سقوط کرده و چیکو اسپن یا همان خط سبز رنگ به حمایت برخورد کرده است. حمایت منظور ما همان نمودار قیمتی است. در اینجا قدرت خریداران به چالش کشیده می‌شود و چیکو اسپن از اوج قبلی هم فاصله زیادی گرفته است (خط افقی قهوه‌ای). با این حال هنوز چیکو اسپن نتوانسته به زیر نمودار قیمتی سقوط کند.

---

مرحله سوم

در نمودار بعدی حمایت خریداران از بازار به خوبی دیده می‌شود. با برخورد چیکو اسپن به نمودار قیمتی، GBPUSD رشد کرده و توانسته به سطوح بالاتری بازگردد. اما این جهش صعودی تنها یک واکنش موقتی به حمایت بوده است. اگر چیکو اسپن از بالا به نمودار قیمتی برخورد کند، واکنش اولیه مثبت خواهد بود. چون‌که کندل های ۲۶ دور قبل، برای چیکو اسپن نقش حمایت را دارند. اگر از آخرین کف قیمتی چیکو اسپن یک خط افقی رسم کنید، این خط افقی حمایت جزئی بازار خواهد بود. یعنی تنها در صورتی می‌توان انتظار ادامه حرکات نزولی را داشت، که این حمایت جزئی شکسته شود.

---

مرحله چهارم

نمودار چهارساعته GBPUSD در ادامه حرکات نزولی توانسته حمایت جزئی (خط افقی) را دوباره لمس کند و دوباره به سمت بالا جهش کند. اما بازار بعد از دو بار برخورد به این حمایت توانسته از آن عبور کند. نکته قابل توجه در این نمودار، نحوه نوسانات چیکو اسپن در داخل دایره زرد رنگ است.

این دایره زرد رنگ درگیری چیکو اسپن با نمودار قیمتی را نشان می‌دهد. چیکو اسپن در اولین برخورد به نمودار قیمتی تقویت شده و به سمت بالا بازگشته است. اما در ادامه توانسته کندل های قبلی را بشکند و به زیر آن‌ها نفوذ کند. اگر به این محدوده دقت کنید، چیکو اسپن بعد از این حرکت نزولی، دوباره در واکنش به خط حمایتی جهش کرده و به زیر نمودار قیمتی برخورد کرده و بعد از آن شاهد سقوط چیکو اسپن بودیم.

یعنی به‌طور خلاصه می‌توان گفت که در دایره زرد رنگ، چیکو اسپن ابتدا به حمایت (همان نمودار قیمتی) واکنش مثبت نشان داده است. در ادامه توانسته این حمایت را بشکند و آن را به مقاومت تبدیل کند. با برخورد مجدد چیکو اسپن به این مقاومت، شاهد سقوط بازار هستیم. مسیر نزولی چیکو اسپن هموار است و کندل قیمتی در برابر چیکو اسپن دیده نمی‌شود و چیکو اسپن هم به زیر نمودار قیمتی عبور کرده است. این یعنی روند بازار به نزولی تغییر کرده و قدرت فروشندگان قابل توجه است.

---

مرحله پنجم

در نمودار بعدی شاهد هستیم که GBPUSD نزدیک به ۲۰۰ پیپ از محل شکست حمایت جزئی اخیر فاصله گرفته است. در سمت چپ نمودار چهارساعته، دو کف قیمتی در چیکو اسپن دیده می‌شود، این کف‌های قیمتی حمایت‌های قبلی بازار هستند. GPBUSD با رسیدن به این محدوده واکنش مثبت جزئی به آن نشان داده است. مسیر نزولی چیکو اسپن همچنان هموار است و در عین حال مقاومت بعدی چیکو اسپن هم حداقل ۲۰۰ پیپ بالاتر است (مقاومت همان کندل های قیمتی بالای چیکو اسپن است).

---

مرحله ششم

بعد از واکنش اولیه چیکو اسپن به کف‌های قیمتی قبلی، GBPUSD توانسته این محدوده حمایتی را بشکند و با ثبت کف قیمتی جدید و پایین‌تر دوباره به این محدوده حمایتی (این بار در قالب مقاومت) واکنش نشان دهد. چیکو اسپن در زیر نمودار قیمتی قرار دارد، به همین دلیل روند همچنان نزولی است. از آنجایی که در مسیر نزولی چیکو اسپن کندل قیمتی دیده نمی‌شود، قدرت فروشندگان همچنان قابل توجه است. اما در این میان، مقاومت بازار یا همان نمودار قیمتی به فاصله نزدیکی از چیکو اسپن رسیده است.

---

مرحله هفتم

حمایت جزئی که در نمودار قبلی دیده می‌شود (۱٫۳۹۳۷)، کف قیمتی چیکو اسپن است. معمولاً کف‌های جزئی می‌توانند اولین نشانه از تشکیل کف قیمتی باشند، اما در صورتی که حمایت‌های جزئی شکسته شوند، بازار می‌تواند به حرکات نزولی ادامه دهد. در نمودار پایینی شاهد هستیم که بعد از مدتی نوسان GBPUSD بین سطوح حمایت و مقاومت چیکو اسپن، که در واقع همان کف‌های قبلی چیکو اسپن بودند، GBPUSD سقوط کرده و با شکست حمایت جزئی به حرکات نزولی ادامه داده است.

این مثال نشان می‌دهد که وقتی چیکو اسپن در زیر نمودار قیمتی قرار دارد، روند نزولی است و قدرت در دست فروشندگان است و زمانی که مسیر نزولی چیکو اسپن هموار است، شاهد قدرت‌نمایی فروشندگان در بازار خواهیم بود. از زمانی که چیکو اسپن به زیر نمودار قیمتی سقوط کرد، GBPUSD بیش از ۵۰۰ پیپ سقوط کرده است.

در اینجا نباید فکر کرد که چیکو اسپن تنها به شما سیگنال فروش داده، در واقع سیگنال فروش اصلی با تشکیل پین بار نزولی در محدوده ۱٫۴۳۳۷ و خیلی زودتر از نمودار ابری صادر شده بود. اما چیکو اسپن به شما کمک کرد تا روند بازار را تعیین کنید. آیا قدرت روند قابل توجه است یا خیر؟ آیا می‌توان با روند نزولی همراهی کرد؟ آیا زمان خروج از معامله فروش فرا رسیده است؟

مثال بُعد اول – بُعد تاریخی بازار (Chikou Span): بازار خنثی یا بدون روند

مرحله اول

در نمودار چهارساعته USDCAD شاهد هستیم که بعد از حرکت نزولی نسبتاً طولانی، بازار به سمت بالا بازگشته و یک حرکت اصلاحی صعودی را به راه انداخته است. چیکو اسپن یا همان خط سبز رنگ بعد از عبور به بالای نمودار قیمتی نشانگر روند صعودی در بازار است. مسیر صعودی چیکو اسپن هموار است. این یعنی در صورت ادامه حرکات صعودی، قدرت خریداران قابل توجه خواهد بود. در مقابل فاصله میان چیکو اسپن و نمودار قیمتی هم کم است. این یعنی چیکو اسپن در نزدیکی حمایت قرار دارد.

---

مرحله دوم

بعد از چندین روز نوسان USDCAD، هنوز بازار از بین اوج و کف قیمتی اخیر چیکو اسپن خارج نشده است. این وضعیت می‌تواند هر معامله‌گری را نگران و مضطرب بکند. بازار در دامنه محدودی نوسان می‌کند و بدتر از همه شکست‌های جعلی متوالی است که در سقف و کف این محدوده دیده می‌شود. چیکو اسپن وضعیت خنثی دارد و با نمودار قیمتی درگیر است. درگیری چیکو اسپن با نمودار قیمتی نشان می‌دهد که روند USDCAD خنثی است و خریداران و فروشندگان با یکدیگر در حال نبرد هستند. از آنجایی که روندی وجود ندارد، بررسی مسیر صعودی و یا نزولی چیکو اسپن کار بیهوده‌ای است. اگر روندی وجود نداشته باشند، قدرت روندی هم نیست.

---

مرحله سوم

بالاخره بعداً ز چندین روز نوسان USDCAD در محدوده خنثی شاهد هستیم که USDCAD توانسته کندل چهارساعته کاملی را در بالای سقف محدوده نوسانی ثبت کند. تفسیر این حرکات قیمتی را در چیکو اسپن هم می‌توان دید. خط سبز رنگ بعد از نوسانات محدود توانسته اوج قیمتی خود را بشکند. این نشانه خوبی برای بازار است. چیکو اسپن دوباره در بالای نمودار قیمتی قرار دارد و فاصله زیادی هم از آن گرفته است. در بالای چیکو اسپن هم کندل قیمتی نیست، پس قدرت خریداران می‌تواند قابل توجه باشد.

---

مرحله چهارم

در نمودار بعدی اولین نشانه نگران کننده برای خریداران دیده می‌شود. چیکو اسپن تشکیل اوج داده است. این یعنی حرکات صعودی متوقف شده‌اند و خریداران هنوز به‌طور کامل از بازار حمایت نمی‌کنند.

---

مرحله پنجم

بعد از تشکیل اوج قیمتی، USDCAD به شدت سقوط کرده است. این حرکت موجب شده تا چیکو اسپن به زیر نمودار قیمتی سقوط کند! این یعنی روند صعودی که در USDCAD در حال تشکیل بود، از بین رفته است. در حال حاضر چیکو اسپن در زیر نمودار قیمتی قرار دارد، که یعنی روند نزولی است و مسیر نزولی چیکو اسپن هم هموار است. یعنی قدرت فروشندگان می‌تواند قابل توجه باشد.

---

مرحله ششم

با این حال حرکات نزولی USDCAD هم محدود بودند و بازار با تشکیل کف قیمتی موقتی دوباره صعود کرده است. چیکو اسپن دوباره با نمودار قیمتی درگیر شده و بازار بین اوج و کف قبلی چیکو اسپن در حال نوسان است.

---

مرحله هفتم

در نمودار بعدی شاهد هستیم که USDCAD در دامنه محدودی در حال نوسان است. چیکو اسپن در نوسانات خود به‌طور متوالی به زیر یا بالای نمودار قیمتی عبور می‌کند و هر بار با رسیدن به اوج‌ها و کف‌های قیمتی دوباره به داخل فاز خنثی باز می‌گردد. چنین نوساناتی صرفاً موجب سردرگمی و استرس بیش از حد معامله‌گران می‌شود. مگر اینکه به دنبال معاملات کوتاه‌مدت باشید. بایستی در این جا تأکید کنیم که نمودار ابری ایچیموکو در بازارهای روند دار جواب می‌دهد. شاید در بازارهای خنثی و بدون روند هم نمودار ابری کاربرد داشته باشد، اما بیشترین کارایی اندیکاتور ایچیموکو در بازارهای روند دار است.

به همین دلیل توصیه می‌شود که در صورت استفاده از نمودار ابری یا ایچیموکو از بازارهای خنثی و بدون روند دوری کنید. نکته مهم دیگر سطوح تشکیل اوج و کف‌های قیمتی در چیکو اسپن است. این سطوح درست در مقاومت/ حمایت‌های سنکو B تشکیل شده‌اند. این یعنی همواره برای تحلیل کامل بازار حتماً باید تمامی بخش‌های ایچیموکو را تحلیل کرد!

---

آموزش ایچیموکو: بُعد دوم – بعد فعلی بازار (Tenkan Sen و Kijun Sen)

در اندیکاتور ایچیموکو برای ارزیابی وضعیت فعلی بازار از دو میانگین متحرک تنکانسن Tenkan Sen و کیجون Kijun Sen استفاده می‌شود. تنها تفاوت این دو میانگین متحرک در بازه زمانی آن‌هاست. میانگین‌های متحرک نمودارهای ایچیموکو تفاوت مهمی با میانگین‌های متحرک معمولی دارند. این تفاوت در فرمول محاسبه آن‌ها نهفته است. میانگین‌های متحرک ایچیموکو به جای استفاده از قیمت بسته شدن، از اوج و کف قیمتی استفاده می‌کنند.

با وجود این تفاوت جزئی، روش به کار گیری این دو میانگین همانند میانگین‌های متحرک ساده است. معمولاً از این دو خط برای تعیین روند ابتدایی بازار، تعیین محل حد ضرر، سیگنال‌های خرید/فروش و سطوح اشباع خرید/ فروش استفاده می‌کنیم. در ادامه ابتدا هر دو میانگین متحرک را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم و در انتها با نمونه مثال‌هایی کاربرد آن‌ها را مرور می‌کنیم.

میانگین متحرک کوتاه یا تنکانسن (Tenkan Sen)

این میانگین متحرک نشانگر حرکات قیمتی کوتاه‌مدت بازار است. معمولاً برای نمایش این میانگین متحرک از رنگ قرمز استفاده می‌کنیم. فرمول محاسبه آن هم خیلی ساده است، پایین‌ترین سطح قیمتی در ۹ کندل آخر را با بالاترین سطح قیمتی در ۹ کندل آخر جمع می‌کنیم و بر ۲ تقسیم می‌کنیم. بدین ترتیب نرخ میانی اوج و کف قیمتی ۹ کندل اخیر به دست می‌آید. از آنجایی که تن کانسن از اوج و کف قیمتی به جای قیمت بسته شدن استفاده می‌کند، دید بهتری از حرکات قیمتی کوتاه‌مدت بازار را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.

نحوه تفسیر تنکانسن (Tenkan Sen)

• روند
  • روند صعودی است، اگر قیمت بالای میانگین متحرک کوتاه یا همان تنکانسن باشد.
  • روند نزولی است، اگر قیمت زیر میانگین متحرک کوتاه باشد.
• میانگین متحرک کوتاه بایستی با روند بازار در یک جهت باشد. هر چه شیب میانگین متحرک کوتاه بیشتر باشد، قدرت روند هم قوی‌تر خواهد بود.
• اگر میانگین متحرک کوتاه صاف باشد، در این صورت روند کوتاه‌مدت بازار خنثی خواهد بود. اگر در چنین وضعیتی معامله باز داشته باشید، بهتر است که با احتیاط عمل کنید، چون‌که احتمال تغییر روند کوتاه‌مدت جدی است.
• میانگین متحرک کوتاه‌مدت یا همان تنکانسن، حمایت/مقاومت کوتاه‌مدت بازار است. زمانی که قیمت از میانگین متحرک کوتاه‌مدت عبور می‌کند، اتفاق مهمی در بازار روی می‌دهد. چون‌که بدین معنی است که حمایت/مقاومت مهمی شکسته شده است.
• در بازار روند دار، اگر قیمت از میانگین متحرک کوتاه‌مدت در جهت خلاف روند عبور کند، سه سناریو در پیش خواهیم داشت:
  • اصلاح جزئی: بازگشت کوتاه‌مدت جزئی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت در خلاف جهت روند بازار از میانگین متحرک کوتاه عبور می‌کند، اما هرگز میانگین متحرک بلند را نمی‌شکند. بعد از این اتفاق قیمت دوباره به روند اصلی باز می‌گردد. معمولاً این بازگشت کوتاه‌مدت جزئی زمانی روی می‌دهد که معامله‌گران کوتاه‌مدت اقدام به تثبیت سود می‌کنند، اما معامله‌گران بلندمدت همچنان در بازار حضور دارند و معاملات خود را نبسته‌اند.
  • اصلاح عمیق: این بازگشت زمانی روی می‌دهد که قیمت در خلاف روند از میانگین‌های متحرک کوتاه (Tenkan Sen) و بلند (Kijun Sen) عبور می‌کند. بعد از پایان بازگشت کوتاه‌مدت اصلی، قیمت دوباره به روند اصلی بازار ادامه می‌دهد. در این وضعیت، معامله‌گران بلندمدت اقدام به تثبیت سود بخشی از معاملات خود کرده‌اند. بایستی توجه کرد که معامله‌گران بلندمدت به‌طور کامل از بازار خارج نمی‌شوند، بلکه تنها بخشی از معاملات را می‌بندند.
  • تغییر روند: این سناریو هم مانند بازگشت کوتاه‌مدت اصلی است، اما بعد از شکسته شدن میانگین‌های متحرک کوتاه و بلند بازار، قیمت دیگر به بالای میانگین‌ها (در روند صعودی) یا زیر میانگین‌ها (در روند نزولی) باز نمی‌گردد. در این وضعیت یا بازار وارد فاز خنثی می‌شود و یا روند جدیدی را شروع می‌کند. در این سناریو، معامله‌گران بلندمدت از بازار خارج شده‌اند.
• میانگین متحرک کوتاه (تنکانسن) بایستی نزدیک به قیمت باشد. اگر قیمت و تنکانسن نزدیک یکدیگر باشند، آنگاه روند به آرامی و بدون نوسان شدیدی ادامه خواهد یافت. اما اگر قیمت از میانگین متحرک کوتاه فاصله زیادی بگیرد، به احتمال زیاد شاهد بازگشت بازار به سمت میانگین متحرک خواهیم بود. در این حالت می‌توان گفت که بازار بیش از حد از وضعیت تعادلی فاصله گرفته و اصطلاحاً بازار در وضعیت اشباع خرید/فروش قرار گرفته است.

میانگین متحرک بلند یا کیجون سن (Kijun Sen)

همان‌طور که از نام آن پیداست، میانگین متحرک بلند نشانگر حرکات قیمتی میان‌مدت بازار است. به همین دلیل مورد توجه اکثریت معامله‌گران قرار می‌گیرد. معمولاً این میانگین متحرک را با رنگ آبی نشان می‌دهند. فرمول محاسبه کیجون سن شبیه میانگین متحرک کوتاه است، تنها با این تفاوت که میانگین بالاترین و پایین‌ترین سطح قیمتی برای ۲۶ کندل اخیر محاسبه می‌شود.

نحوه تفسیر میانگین بلند یا کیجون سن (Kijin Sen):

• روند
  • روند صعودی است، اگر قیمت بالای میانگین متحرک بلند یا کیجون سن باشد.
  • روند نزولی است، اگر قیمت زیر میانگین متحرک بلند یا کیجون سن باشد.
• میانگین متحرک بلند بایستی با روند بازار در یک راستا باشد. هر چه شیب میانگین متحرک بلند بیشتر باشد، روند قوی‌تر است. میانگین متحرک بلند تنها زمانی افزایش خواهد یافت که قیمت از متوسط بالاترین و پایین‌ترین سطح قیمتی ۲۶ کندل اخیر فراتر رود. به همین دلیل بر خلاف تنکانسن یا میانگین متحرک کوتاه، برای اینکه کیجون سن تغییر کند، قیمت باید حرکت قابل‌توجهی را به نمایش بگذارد.
• زمانی که از میانگین متحرک بلند استفاده می‌کنیم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که روندی که این میانگین نشان می‌دهد، حداقل ۲۶ کندل از زمان تشکیل آن می‌گذرد. این یعنی معامله‌گر در استفاده از این میانگین همیشه محل آغازین روند را از دست خواهد داد. با این حال زمانی که این میانگین نشانگر یک روند است، می‌توان به روند بازار اعتماد کرد.
• زمانی که میانگین متحرک بلند یا همان کیجون سن صاف است، نشانگر ورود بازار به فاز خنثی است. این یعنی قیمت نمی‌تواند اوج یا کف جدیدی را ثبت کند.
• کیجون سن به عنوان حمایت/مقاومت بازار هم عمل می‌کند. اگر قیمت از کیجون سن عبور کند، نشانگر شکست حمایت/مقاومت مهمی خواهد بود.
• زمانی که قیمت در خلاف جهت از میانگین متحرک عبور می‌کند، بدین معنی است که احتمالاً یا شاهد بازگشت اصلاحی در بازار خواهیم بود، یا اینکه روند در حال تغییر است. معامله‌گران بایستی به این نکته توجه داشته باشند که بازار بدون شکستن میانگین متحرک بلند نمی‌تواند وارد فاز اصلاحی عمیق شود و یا اینکه روند را تغییر دهد. زمانی که قیمت از کیجون سن عبور می‌کند، یکی از سه سناریوی زیر روی خواهد داد:
  • اصلاح جزئی: قیمت از کیجون سن جهش خواهد کرد و به روند اصلی احیا خواهد شد. برخی از سرمایه‌گذاران اقدام به تثبیت سود معاملات خود خواهند کرد، اما سرمایه‌گذاران بزرگ موقعیت خود را در بازار حفظ خواهند کرد.
  • اصلاح عمیق: قیمت از کیجون سن یا میانگین متحرک بلند عبور خواهد کرد، اما در نهایت دوباره به بالای کیجون سن (در روند صعودی) یا زیر کیجون سن (در روند نزولی) باز خواهد گشت. در این صورت می‌توان گفت که سرمایه‌گذاران بزرگ بازار بخشی از سودهای خود را تثبیت کرده‌اند، اما به‌طور کامل از بازار خارج نشده‌اند.
  • تغییر روند: قیمت از میانگین متحرک بلند عبور می‌کند و دیگر هرگز به بالای میانگین (در روند صعودی) یا زیر میانگین (در روند نزولی) باز نمی‌گردد. در مقابل، بازار یا وارد فاز خنثی خواهد شد و یا روند تغییر خواهد کرد. این حرکت نشانگر خروج کامل سرمایه‌گذاران بلندمدت از بازار خواهد بود.
• میانگین متحرک بلند یا کیجون سن بایستی به قیمت نزدیک باشد. زمانی که فاصله میان میانگین متحرک بلند و قیمت افزایش می‌یابد، بدین معنی است که نرخ رشد قیمت سریع‌تر از کیجون سن بوده است. در روندهای قوی، نرخ رشد قیمت و کیجون سن تقریباً ثابت است. زمانی که قیمت فاصله زیادی از میانگین متحرک بلند پیدا می‌کند، این احتمال وجود دارد که شاهد بازگشت معکوس بازار باشیم.

رابطه میان قیمت و میانگین‌های متحرک ایچیموکو

برای درک بهتر رابطه میان قیمت و میانگین‌های متحرک بهتر است که یک خانواده سه‌نفری را در نظر بگیرد. به‌طور مثال جان (John) و مری (Mary) پدر و مادر بِن (Ben) هستند. این خانواده سه‌نفری تصمیم می‌گیرند برای اوقات فراغت به پارک بروند. در ابتدای ورود به پارک، هر سه نفر با هم وارد پارک می‌شوند و نزدیک هم حرکت می‌کنند و هر سه در یک مسیر قدم بر می‌دارند. بن مثل همه بچه‌ها دوست دارد که سریع‌تر از پدر و مادرش حرکت کند. با این حال جان و مری همیشه سعی می‌کنند که بن را نزدیک خود نگه دارند.

بعد از مدتی، جان از شرکت تماس تلفنی دریافت می‌کند و به تماس تلفنی پاسخ می‌دهد. این مسئله موجب می‌شود که جان از مری و بن عقب بیفتد. مری و بن با سرعت عادی قدم می‌زنند و به همین دلیل رفته‌رفته فاصله آن‌ها با جان بیشتر می‌شود. برای اینکه هر سه نفر دوباره به یکدیگر برسند، چند سناریوی مختلف را می‌توان در نظر گرفت.

سناریوی اول بدین شکل است که جان تصمیم می‌گیرد که با سرعت آرامی قدم بزند و امیدوار است که در نهایت به مری و بن برسد. در همین حال مری و بن از جان فاصله زیادی گرفته‌اند، به‌طوری‌که جان دیگر در دیدرس آن‌ها قرار ندارد. این موضوع باعث می‌شود که مری در وضعیت سختی قرار بگیرد. یکی از انتخاب‌های مری می‌تواند این باشد که دست بن را بگیرد و منتظر رسیدن جان بماند.

اما مری نمی‌داند که جان توقف کرده یا به حرکت آرام ادامه می‌دهد. انتخاب دیگر مری می‌تواند بدین گونه باشد که به بن اجازه دهد تا کمی بیشتر به جلو حرکت کند و در همین حال مری سرعت خودش را کم کند تا جان به او برسد. اگر بن بیش از حد از مری فاصله بگیرد، مری یا به بن خواهد گفت که بایستد تا مری هم به او برسد و یا اینکه به بن خواهد گفت که به نزد او بازگردد.

اگر در این شرایط جان بعد از مدت‌زمان نسبتاً طولانی به مری و بن نرسد، مری فرض خواهد کرد که جان متوقف شده، به همین دلیل به سمت جان باز خواهد گشت تا او را پیدا کند. زمانی که مری و بن به نزد جان رسیدند، دوباره تصمیم می‌گیرند که یا به قدم زدن در پارک ادامه دهند و یا اینکه به خانه بازگردند.

در سناریوی دوم، جان تصمیم می‌گیرد که به تماس تلفنی پاسخ دهد و در عین حال از قدم زدن در پارک خودداری می‌کند و در یکجا می‌ایستد. مری می‌بیند که جان دیگر قدم نمی‌زند، اما با این حال مری و بن به قدم زدن خود ادامه می‌دهند. زمانی که جان دیگر در دیدرس مری نیست، مری دست بن را می‌گیرد و به سمت جان بر می‌گردند.

سناریوهای بالایی تنها بخشی از چندین سناریوی احتمالی هستند. در این جا می‌توان با نسبت دادن میانگین‌های متحرک و قیمت به شخصیت‌های فرضی، رابطه میان آن‌ها را درک کرد.

مثال بُعد دوم – بُعد فعلی بازار (Kijun و Tanken Sen): بازار صعودی

مرحله اول

در نمودار چهارساعته شاهد هستیم که الگوی پین بار صعودی ضعیفی تشکیل شده و در ادامه قیمت توانسته به بالای میانگین متحرک کوتاه (میانگین قرمز) و میانگین متحرک بلند (میانگین آبی) عبور کند. قرار گرفتن قیمت در بالای میانگین‌های متحرک به معنی صعودی بودن روند بازار است. اما هنوز میانگین‌های متحرک با روند صعودی هم جهت نشده‌اند. اگر شما از پین بار صعودی وارد بازار شده باشید، شاید با این سؤال مهم مواجه شوید: آیا بازگشت صعودی اخیر شروع کننده یک حرکت صعودی بلند است، یا تنها یک جهش جزئی است؟ برای پاسخ دادن به این سؤال، باید وضعیت میانگین‌های متحرک و قیمت را زیر نظر گرفت.

---

مرحله دوم

در نمودار بعدی، قیمت تغییر چندانی نکرده است، اما میانگین متحرک کوتاه به بالای میانگین متحرک بلند عبور کرده است. این حرکت در میانگین‌های متحرک به معنی سیگنال خرید است. توجه داشته باشید، که سیگنال خرید الگوی پین بار پرایس اکشن خیلی سریع‌تر از سیگنال خرید نمودار ابری ایچیموکو صادر شده است. این تأخیر می‌تواند در حکم یک تائید باشد. در واقع سیگنال خرید نموداری ابری ایچیموکو، سیگنال پین بار صعودی را تائید می‌کند و می‌توان امیدوار بود که حرکت صعودی نسبتاً خوبی را شاهد باشیم.

---

مرحله سوم

بعد از ثبت چند کندل قیمتی چهارساعته، شاهد هستیم که بازار به حرکات صعودی ادامه می‌دهد. قیمت به فاصله نزدیکی از میانگین متحرک کوتاه حرکت می‌کند و به شدت با آن درگیر است. حتی چند پین بار نزولی قوی هم در بازار شکل گرفته، اما هنوز GBPUSD به زیر میانگین متحرک کوتاه عبور نکرده است. این نشانگر قدرت بالای خریداران در بازار است و در عین حال پین بارهای نزولی را باطل می‌کند. با این وجود فاصله میانگین متحرک بلند از قیمت بیشتر شده که این موضوع می‌تواند نگران کننده باشد. معمولاً قیمت همیشه به میانگین‌های متحرک باز می‌گردد.

به خصوص که در این نمودار، هر چند روند میانگین متحرک کوتاه صعودی است، اما میانگین متحرک بلند صاف شده است. در اینجا شکست میانگین متحرک کوتاه می‌تواند اولین نشانه از شروع فاز اصلاحی بازار باشد و معامله‌گر می‌تواند از بازار خارج شود. حتی برای تائید پین بارهای نزولی، بایستی ابتدا منتظر شکست میانگین متحرک کوتاه ماند.

---

مرحله چهارم

اما در ادامه، بازار باز هم به حرکات صعودی ادامه می‌دهد و این بار فاصله میان میانگین متحرک کوتاه با قیمت بیشتر شده است. این می‌تواند به این معنی باشد که قیمت به محدوده اشباع خرید رسیده است و هر لحظه احتمال بازگشت مجدد قیمت به میانگین‌های متحرک وجود دارد. با این وجود، روند هر دو میانگین متحرک صعودی است و طبق میانگین‌های متحرک، سیگنال خروج از بازار هنوز صادر نشده است.

---

مرحله پنجم

با افزایش فاصله میان قیمت و میانگین متحرک کوتاه می‌توان چنین برداشت که بازار به وضعیت اشباع خرید رسیده است. این یعنی شاهد اصلاح جزئی در بازار خواهیم بود. در نمودار بالایی بعد از تشکیل پین بار نزولی، قیمت به زیر میانگین متحرک کوتاه عبور کرده است.

این اولین نشانه خروج برای خریدارانی است که از محدوده ۱٫۴۰ دلاری وارد معامله خرید شده بودند. در این جا می‌توانید بخشی از معامله را ببندید و سود آن را تثبیت کنید یا اینکه از بازار به‌طور کامل خارج شوید. با این حال معامله‌گران بایستی توجه داشته باشند که در اینجا سه نشانه از اصلاح نزولی بازار دیده می‌شود: اول تشکیل پین بار نزولی، دوم شکسته شدن حمایت جزئی (میانگین متحرک کوتاه) و سوم صاف شدن میانگین متحرک بلند.

---

مرحله ششم

در نمودار چهارساعته GBPUSD برای روز ۱۸ آوریل سال ۲۰۱۸، شاهد هستیم که نرخ برابری بعد از تشکیل پین بار نزولی و شکست حمایت جزئی (میانگین متحرک کوتاه) دوباره به حمایت شکسته شده در قالب مقاومت برخورد کرده و در ادامه به شدت سقوط کرده است. به احتمال زیاد این حرکت نزولی شدید به خاطر یک رویداد بنیادی بوده است. اما در هر صورت، قیمت با شکست حمایت جزئی و حمایت اصلی (میانگین متحرک بلند یا همان خط آبی) سقوط کرده و وارد فاز اصلاحی عمیق شده است. اگر در زمان شکسته شدن میانگین کوتاه از بازار خارج نشده‌اید، باید حتماً با شکسته شدن میانگین متحرک بلند از بازار خارج شوید.

---

نکته: همان‌طور که در مثال بالایی مشاهده کردید، پرایس اکشن برتری بالایی در صدور سیگنال‌های ورود و خروج به بازار دارد. سرعت سیگنال دهی پرایس اکشن بسیار بیشتر از نمودارهای ابری ایچیموکو است. اما در این میان چندین بار هم سیگنال‌های نزولی پرایس اکشن صادر شدند، اما تنها یکی از این سیگنال‌های خروج از بازار عمل کرد. این نشان می‌دهد که به کمک میانگین‌های متحرک می‌توان سیگنال‌های پرایس اکشن را فیلتر کرد و سیگنال‌های کاذب را تشخیص داد.

یکی از مزیت‌های مهم نمودارهای ابری ایچیموکو، امکان کسب سودهای بالا و مدیریت معامله است. هر چند پرایس اکشن سیگنال‌های سریع‌تری صادر می‌کند، اما از آنجایی که در پرایس اکشن توجه اصلی بر روی کندل های قیمتی است، همواره این احتمال وجود دارد که معامله‌گر خیلی سریع از بازار خارج شود و یک حرکت بلند را از دست بدهد. نمودارهای ابری ایچیموکو در ترکیب با پرایس اکشن به شما کمک خواهند کرد تا بعد از یافتن سیگنال‌های مناسب، معامله را به درستی مدیریت کنید.

---

مثال بُعد دوم – بُعد فعلی بازار (Kijun و Tanken Sen): بازار نزولی

مرحله اول

در این بخش نمونه‌ای از یک حرکت نزولی ۱۱۰۰ پیپی را در بازار فارکس برای جفت ارز GBPUSD را بررسی می‌کنیم. حرکت نزولی ۱۱۰۰ پیپی در نمودارهای چهارساعته به ندرت اتفاق می‌افتد. نباید تصور کنید که همیشه باید به دنبال کسب سود ۱۱۰۰ پیپی بود. این تنها یک استثنا است که به خوبی مدیریت یک حرکت نزولی بزرگ را برای معامله‌گر به نمایش می‌گذارد.

در نمودار چهارساعته شاهد هستیم که GBPUSD با تشکیل پین بار نزولی و شکستن میانگین‌های متحرک کوتاه و بلند (حمایت جزئی و اصلی) سقوط کرده است. در عین حال که این حرکت یک سیگنال قطعی خروج برای خریداران از بازار بود، سیگنال فروشی هم برای ورود فروشندگان GBPUSD تلقی می‌شود.

با این حال طبق وضعیت فعلی بازار یا همان میانگین‌های متحرک، هنوز سیگنالی در بازار صادر نشده است. هر چند که قیمت در زیر میانگین‌های کوتاه و بلند قرار گرفته، که به معنی نزولی بودن بازار است. اما روند هر دو میانگین صاف است. همچنین برای اینکه سیگنال تغییر روند صادر شود، بایستی منتظر عبور میانگین متحرک کوتاه به زیر میانگین متحرک بلند ماند. یعنی خط قرمز به زیر خط آبی سقوط کند. در اینجا تنها معامله‌گران ریسک‌پذیر و معامله‌گران پرایس اکشن می‌توانند وارد بازار شوند. اما به احتمال زیاد معامله‌گران ایچیموکو هنوز برای تائید شدن سیگنال منتظر باقی خواهند ماند.

---

مرحله دوم

بعد از چند ساعت، میانگین متحرک کوتاه (قرمز) به زیر میانگین متحرک بلند سقوط می‌کند و سیگنال فروش ایچیموکو هم صادر می‌شود. این سیگنال فروش، تأییدی برای سیگنال فروش پین بار نزولی است که تقریباً ۱۵۰ پیپ قبل صادر شده بود.

---

مرحله سوم

معمولاً وقتی روند بازار به نزولی تغییر می‌کند، میانگین‌های متحرک تبدیل به مقاومت‌های بازار می‌شوند. این یعنی تا وقتی میانگین‌های کوتاه و بلند نمودار ابری موقعیت خود را در قالب مقاومت حفظ کرده‌اند، روند هم نزولی باقی خواهد ماند. در نمودار زیر شاهد هستیم که قیمت بعد از برخورد به میانگین‌های متحرک قرمز و آبی سقوط می‌کند. در این جا به فاصله میان قیمت، میانگین کوتاه و بلند توجه کنید.

هر سه روند نزولی به خود گرفته‌اند. هر چند که فاصله قیمت با میانگین متحرک کوتاه منطقی است. اما فاصله میان قیمت و میانگین متحرک بلند بیش از حد زیاد است. این یعنی رفته‌رفته احتمال بازگشت صعودی GBPUSD به میانگین متحرک بلند جدی‌تر می‌شود. در این جا تنها دو سناریو پیش روی بازار است: یا قیمت به میانگین متحرک بلند خواهد رسید یا میانگین خود را به قیمت خواهد رساند. با این وجود هنوز نشانه‌ای از خروج از معامله فروش دیده نمی‌شود.

---

مرحله چهارم

بعد از سقوط بیش از ۳۰۰ پیپی GBPUSD، اولین نشانه‌های بازگشت صعودی در بازار دیده می‌شود. دو پین بار صعودی متوالی تشکیل شده و میانگین متحرک کوتاه هم شکسته شده است. روند میانگین متحرک بلند هم خنثی است. در اینجا شاید منطقی باشد که بخشی از سود معامله را تثبیت کرد. چون‌که هم سیگنال پین بار صعودی تشکیل شده و هم وضعیت میانگین‌های متحرک چندان جالب نیست.

---

مرحله پنجم

اگر در نمودار قبلی بخشی از سود معامله را تثبیت کرده‌اید، شاید با دیدن نمودار بعدی افسوس بخورید. اما به خاطر داشته باشید که اولین وظیفه شما به عنوان یک معامله‌گر بازار فارکس، حفظ سرمایه و سود به دست آمده است. پس اگر در تحلیل‌ تکنیکال خود به این نتیجه رسیده‌اید که باید بخشی از معامله را ببندید، این کار را حتماً بکنید و افسوس سودهای از دست رفته را نخورید. در نمودار بعدی شاهد هستیم که میانگین متحرک بلند به سمت قیمت سقوط کرده و خود قیمت GBPUSD هم به زیر میانگین متحرک کوتاه بازگشته است. یعنی روند بازار همچنان نزولی است. شیب میانگین متحرک بلند هم نشانگر قدرت روند نزولی است.

---

مرحله ششم

در بخش آموزشی گفته بودیم که اگر قیمت در خلاف جهت روند بازار از میانگین کوتاه عبور کند و به میانگین بلند برخورد کند، به این معنی است که بازار وارد فاز اصلاحی شده و این حرکت صرفاً به خاطر تثبیت سود بخشی از معامله‌گران بوده است. در نمودار بالا شاهد هستیم که این اتفاق روی داده و قیمت بعد از شکست میانگین کوتاه به میانگین بلند برخورد کرده است. اما از آنجایی که میانگین بلند وضعیت خود را در قالب مقاومت حفظ کرده و قیمت دوباره به زیر میانگین‌های متحرک سقوط کرده، می‌توان گفت که روند بازار نزولی است و هنوز سیگنالی برای خروج از بازار دیده نمی‌شود.

---

مرحله هفتم

روند نزولی که از محدوده ۱٫۴۳۷۵ دلاری شروع شده بود همچنان ادامه دارد و تقریباً نزدیک به یک ماه است که GBPUSD در حال سقوط است. میزان افت GBPUSD از ۱٫۴۳۷۵ دلار به ۸۷۵ پیپ رسیده و ما تنها یک‌بار اقدام به تثبیت سود کرده‌ایم. این یعنی هنوز هم بخشی از معامله فروش باز است. در نمودار پایینی شاهد هستیم که بعد از اینکه GBPUSD در قالب مقاومت به میانگین متحرک بلند برخورد کرد، روند به حالت نزولی بازگشت و اصلاح بازار خاتمه یافت.

نزدیکی قیمت به میانگین متحرک کوتاه و فاصله نسبتاً ثابت قیمت با میانگین متحرک بلند نشانگر قدرت روند نزولی است. هنوز هیچ نشانه‌ای برای خروج از معامله فروش دیده نمی‌شود. چندین پین بار صعودی هم در بازار تشکیل شده، اما تمامی پین بارها کاذب بوده‌اند. چون‌که قیمت نتوانسته بعد از تشکیل پین بار صعودی از میانگین‌های متحرک عبور کند.

---

مرحله هشتم

بیش از یک ماه از سیگنال فروش GBPUSD می‌گذرد و روند نزولی همچنان ادامه دارد. اما مدتی است که GBPUSD با میانگین‌های متحرک درگیر است. فاصله میان میانگین‌های متحرک و قیمت از بین رفته است و بازار وارد فاز خنثی شده است. اما آیا این پایان روند است و باید از بازار خارج شد؟ ورود به معامله زمانی که بازار در فاز خنثی قرار دارد، کار سختی است. اما سخت‌تر از آن داشتن معامله باز در زمانی است که روند بازار خنثی است.

شاید برخی از معامله‌گران با برخوردهای چندین باره قیمت با میانگین‌های متحرک و همچنین از بین رفتن فاصله میان این سه، تصمیم بگیرند از معامله فروش خارج شوند و به بازارها و فرصت‌های دیگر تمرکز کنند. اما اینکه روند تغییر کرده است یا این صرفاً یک دوره استراحت برای بازار است، هنوز مشخص نیست. برای اینکه روند نزولی خاتمه یابد، باید قیمت به بالای میانگین‌های متحرک عبور کند و میانگین متحرک کوتاه هم به بالای میانگین بلند برسد.

وقتی بازار در یک محدوده‌ای نوسان می‌کند، اوج‌ها و کف‌های قیمتی جدیدی ثبت نمی‌شوند. این وضعیت را میانگین متحرک بلند یا همان خط آبی به خوبی نشان می‌دهد. صاف بودن میانگین بلند نشانگر خنثی بودن بازار است.

---

مرحله نهم

تقریباً یک ماه و نیم زمان برد تا اولین سیگنال خروج از معامله فروش صادر شود. این اتفاق بعد از نوسانات نمودار قبلی روی نداد، بلکه بازار باز هم سقوط کرد و در نهایت بعد از ثبت کف قیمتی در نزدیکی ۱٫۳۲ دلار رفته‌رفته فروشندگان از بازار خارج شدند. در نمودار زیر شاهد هستیم که برای اولین بار در یک ماه و نیم گذشته، میانگین متحرک کوتاه به بالای میانگین بلند عبور کرده و هر دو سیر صعودی به خود گرفته‌اند. قیمت هم در بالای میانگین‌های متحرک قرار دارد. این آخرین نشانه از پایان معامله فروش یک و نیم ماهه است.

---

آموزش ایچیموکو – بُعد سوم – بعد آتی بازار در اندیکاتور ایچیموکو

بخش سوم نمودار ابری ایچیموکو خود از دو اندیکاتور تشکیل شده است:

• اندیکاتور سنکو اسپن ای Senkou Span A
• اندیکاتور سنکو اسپن بی Senkou Span B

این دو اندیکاتور در کنار یکدیگر تشکیل ابر می‌دهند. در واقع فاصله میان این دو خط، همان “ابر ایچیموکو” (Ichimoku Cloud) است، برای درک بهتر شکل شماره (۱) را ببینید. در این بخش بایستی توجه کرد که در کل ما دو نوع ابر داریم:

• ابر فعلی کومو، که با کندل های قیمتی فعلی بازار انطباق دارد.
• ابر آتی کومو، که در سمت راست کندل های قیمتی قرار گرفته است.

سنکو اسپن A

 معمولا خط Senkou Span A خط را با رنگ تیره نشان می‌دهیم، اما استانداردی برای آن وجود ندارد و هر رنگی می‌توان انتخاب کرد. فرمول محاسبه این خط خیلی ساده است. تنها کافی است میانگین دو خط تنکن سن و کیجون سن را به‌اندازه ۲۶ کندل به سمت راست (آینده) انتقال دهید.

معمولاً بخش آتی نمودارهای ابری بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار را گیج می‌کند، چون که در واقع ما با دو نوع ابر سر و کار داریم (ابر فعلی و ابر آتی). به همین دلیل معامله‌گر همیشه با دو خط سنکو اسپن A سر و کار دارد، یکی به نام سنکو اسپن A فعلی و دیگری آتی. سنکو اسپن A فعلی (زیر/بالای قیمت‌های فعلی) در واقع میانگین دو خط تنکن و کیجون ۲۶ کندل قبل است. به همین دلیل زمانی که شما قیمت فعلی را با این خط مقایسه می‌کنید، در واقع در حال مقایسه قیمت فعلی با مقادیر ۲۶ کندل قبل کیجون و تنکن هستید. خط سنکو اسپن A آتی هم میانگین خط تنکن سن و کیجون سن فعلی است.

سنکو اسپن B

برای محاسبه Senkou Span B، میانگین بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت در ۵۲ کندل گذشته را به دست می آوریم و بعد به‌اندازه ۲۶ کندل به سمت راست انتقال می‌دهیم. از آنجایی که اندیکاتور ایچیوکو با ۵۲ کندل سر و کار دارد، بلند ترین بازه زمانی در ایچیموکو را داراست و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد.

نکات مهم در رابطه با ابر ایچیموکو

شاید در نگاه اول کار با ابر کومو پیچیده و سخت به نظر برسد، اما بعد از مدتی کار با نمودار ها متوجه خواهید شد که کار با ابر کومو خیلی هم سخت و پیچیده نیست. در ابر کومو هر چند رنگ ابر می تواند وضعیت سنکو A و سنکو B نسبت به یکدیگر را نشان دهد، اما هیچ گاه از رنگ ابر برای تحلیل بازار استفاده نکنید. نکته دیگری که بایستی حتما به آن توجه داشت، روند دار بودن بازار است. زمانی که بازار بدون روند یا خنثی است، اندیکاتور ایچیموکو کارایی ندارد و ابر کومو و سایر اجزای نمودار ابری معنایی نخواهند داشت.

• روند فعلی بازار:

  • روند صعودی: اگر قیمت بالای ابر کومو باشد.
  • روند نزولی: اگر قیمت زیر ابر کومو باشد.
  • روند خنثی: اگر قیمت در داخل ابر کومو باشد.

• روند آتی:

  • روند صعودی: اگر سنکو A بالای سنکو B باشد.
  • روند نزولی: اگر سنکو A زیر سنکو B باشد.
  • روند خنثی: اگر سنکو A با سنکو B برابر باشد.

• قدرت روند. قدرت ابر آتی کومو به کمک سنکو A و B آتی تعیین می‌شود:

  • روند صعودی قوی: ابر آتی کومو صعودی است و هر دو خط سنکو A و B به سمت بالا نشانه رفته اند.
  • روند صعودی ملایم: ابر آتی کومو صعودی است، سنکو A آتی صعودی است و سنکو B آتی صاف است.
  • روند صعودی ضعیف: ابر آتی کومو صعودی است، سنکو A آتی نزولی است و سنکو B آتی صاف است. به عبارت دیگر بازار در شرف بازگشت قوی یا تغییر روند است.
  • روند نزولی قوی: ابر آتی کومو نزولی است و هر دو خط سنکو A و B آتی نزولی هستند.
  • روند نزولی ملایم: ابر آتی کومو نزولی است و سنکو A آتی هم نزولی است، اما سنکو B آتی صاف است. این یعنی بازار در معرض به راه انداختن بازگشت جزئی یا قوی است.
  • روند نزولی ضعیف: ابر آتی کومو نزولی است، سنکو A آتی صعودی است و سنکو B آتی صاف است. این یعنی بازار در معرض به راه انداختن بازگشت قوی و یا تغییر روند است.

• ابر کومو فعلی نشانگر حمایت یا مقاومت مهم بازار است. سایه ابر کومو همان ابری است که در پشت قیمت‌های فعلی بازار قرار دارد. تا زمانی که سایه ابر کومو شکسته نشده، نمی‌توان به راه افتادن روند جدید امیدوار بود. هر چه میزان نوسان قیمت در نزدیکی سایه کومو بیشتر باشد، تاثیر سایه کومو بر قیمت ها هم بیشتر خواهد بود.
• اگر خط سنکو B صاف باشد، حمایت یا مقاومت قوی بازار تلقی خواهد شد. هر چه طول خط صاف سنکو B بلندتر باشد، قدرت حمایت یا مقاومت هم قوی‌تر خواهد بود.
• اوج یا کف‌هایی که توسط سنکو A تشکیل شده‌اند، حمایت یا مقاومت قوی بازار هستند.
• فضای بین سنکو A و سنکو B ابر آتی کومو نشانگر میزان نوسانات بازار است. هر چه ضخامت ابر آتی کومو بیشتر باشد، می‌توان انتظار نوسانات بیشتر بازار را داشت و احتمال تغییر روند هم پایین خواهد بود. زمانی که روند قوی در بازار به راه می‌افتد، ضخامت ابر آتی کومو نازک تر می‌شود و خطوط سنکو A و B با ابر کومو همسو می‌شوند.
• اگر قیمت از بالا وارد سایه ابر کومو شود، روند بازار می‌تواند صعودی باشد و حرکت نزولی هم به عنوان اصلاح در نظر گرفته شوند. اگر قیمت از پایین وارد سایه ابر کومو شود، روند بازار می‌تواند نزولی باقی بماند و حرکت صعودی هم به عنوان اصلاح در نظر گرفته شود.
• ضخامت ابر کومو. هر چه ضخامت ابر فعلی کومو کلفت تر باشد، یعنی شکستن آن کار سختی خواهد بود. اگر ضخامت ابر کومو نازک باشد، احتمال شکست آن هم بیشتر خواهد بود. در ابر آتی، ضخامت ابر کومو می تواند محدوده زمانی مناسب برای ورود به بازار خنثی یا نوسانی را نشان دهد. به طور مثال اگر در نمودار قیمتی شاهد تشکیل ابری ضخیم در چند روز آینده هستیم، با رسیدن بازار به این محدوده زمانی شاهد نوسانات خنثی بازار خواهیم بود. هر چند تعیین محل دقیق نوسانات خنثی بازار کار سختی است، اما زمان آن را می توان به کمک ابر کومو آتی تشخیص داد.

---

مثال بُعد سوم – بُعد آتی بازار (Senkou A,B): مثالی برای ابر کومو و نگاه کلی به بازار

مرحله اول

در نمودار بالایی سنکو اسپن B با خط آبی روشن و خط سنکو اسپن A با رنگ تیره نشان داده شده است. در مثال‌های بخش ابری ما علاوه بر تحلیل ابر کومو، سایر اجزای ایچیموکو را هم تحلیل می‌کنیم.
در نمودار چهارساعته USDJPY، کندل های چهارساعته در بالای ابر کومو قرار دارند، این یعنی روند بازار صعودی است. اگر به آخرین تغییرات ابر کومو در بخش راست نمودار دقت کنیم، هر دو خط سنکوی A و B به سمت سطوح بالاتر نشانه رفته‌اند. این یعنی از نظر ابر کومو، انتظارات آتی بازار صعودی-قوی است.

از بعد فعلی نمودار، کندل های چهارساعته به زیر میانگین متحرک کوتاه (خط قرمز) سقوط کرده‌اند. این یعنی خریداران کوتاه‌مدت از بازار خارج شده‌اند و به همین دلیل جفت ارز با اصلاح جزئی همراه است. روند میانگین بلند (خط آبی) صعودی است.

از بعد تاریخی بازار، چیکو اسپن (خط سبز) بعد از تشکیل اوج دوقلو پایین آمده و در بالای قیمت قرار دارد. با وجود بازگشت نزولی اخیر چیکو اسپن، روند بازار هنوز صعودی است.

تمامی اجزای ایچیموکو از روند صعودی حکایت دارند. اما آیا می‌توان وارد معامله خرید شد؟ برای ورود به معامله خرید علاوه بر اینکه روند باید صعودی باشد، بایستی سیگنال خرید هم صادر شود. طبق کندل های قیمتی اخیر بازار، هنوز سیگنال خریدی صادر نشده است. اگر معامله خرید بازی از قبل داشته باشید، آیا زمان خروج از بازار فرا رسیده است؟ یا هنوز می‌توان معامله را باز نگه داشت؟ اگر در این بازار معامله خرید باز داشته باشید، بهتر است که معامله را حداقل تا شکسته شدن میانگین بلند (خط آبی) باز نگه دارید. شکست این میانگین سیگنال خروج از معامله خرید USDJPY خواهد بود.

---

مرحله دوم

در نمودار بالایی، ضخامت ابر کومو در حال کاهش است. روند سنکو B (خط آبی روشن) صعودی است، اما روند سنکو A نزولی است. این مسئله موجب کاهش ضخامت ابر خواهد شد و می‌تواند از تغییر شرایط فعلی بازار حکایت داشته باشد. از آنجایی که کندل های قیمتی در بالای ابر کومو قرار دارند، روند صعودی است.

از دید میانگین‌های بازار، نمودار چهارساعته بعد از عبور به زیر میانگین کوتاه (خط قرمز) در قالب مقاومت به آن برخورد کرده و بازار تا زیر میانگین بلند پایین آمده است. اما در نهایت خریداران از میانگین بلند وارد بازار شده‌اند و USDJPY دوباره به بالای میانگین‌های ایچیموکو بازگشته است. این یعنی روند فعلی بازار صعودی است.

از بعد تاریخی بازار، چیکو اسپن از نزدیکی کندل های قیمتی به سمت بالا بازگشت است. اما هنوز اوج قیمتی قبلی را نشکسته است. هر چند که چیکو اسپن از روند صعودی حکایت دارد، اما به خاطر عدم شکسته شدن اوج قبلی، بهتر است که بازار را خنثی ولی متمایل به صعودی در نظر گرفت. یعنی نرخ برابری افزایش خواهد یافت، اما این افزایش همراه با نوسان خواهد بود.

آیا می‌توان در چنین شرایطی وارد بازار شد؟ ما همواره توصیه می‌کنیم که در زمان ورود به معامله حتماً از سیگنال‌های پرایس اکشن در کنار اندیکاتور ایچیکومو استفاده کنید. هر چند آخرین کندل چهارساعته صعودی و نسبتاً بزرگ است و توانسته چندین کندل قبل از خود را پوشش دهد و از همه مهم‌تر، این کندل در واکنش به میانگین بلند تشکیل شده، اما از نظر ریسک به ریوارد می‌تواند کمی ریسکی باشد.

اگر شما با بسته شدن این کندل صعودی وارد معامله خرید شوید، حد ضرر را باید در زیر کندل صعودی و میانگین بلند (در اطراف ۱۰۶٫۷۰) قرار دهید. در حالی که اولین مقاومت بازار در محدوده ۱۰۷٫۵۰ قرار گرفته است. نقطه ورود به معامله هم ۱۰۷٫۱۲ است. یعنی حد ضرر تقریباً ۴۲ پیپ و حد سود هم ۳۸ پیپ خواهد بود.

اگر از سطوح پایین‌تر وارد معامله خرید شده‌اید، آیا باید معامله را ببندید یا همچنان باز نگه دارید؟ هنوز سیگنالی مبنی بر تغییر روند صعودی صادر نشده است و بازار هم نتوانسته در زیر میانگین بلند بسته شود. پس بهتر است که معامله خرید را باز نگه دارید. توجه کنید که تنها با شکست قطعی میانگین بلند (خط آبی) می‌توان معامله خرید را بست. یعنی نمودار چهارساعته در زیر میانگین بلند بسته شود و در قالب مقاومت به آن برخورد کند.

---

مرحله سوم

کندل های چهارساعته USDJPY هنوز هم در بالای ابر کومو قرار دارند. روند صعودی است. ابر آتی کومو نشان می‌دهد که سنکو B صاف شده است. این یعنی با رسیدن بازار به این محدوده زمانی، شاهد نوسانات خنثی در USDJPY خواهیم بود. فاصله سنکو A و B تقریباً ثابت است. این یعنی قدرت روند نسبتاً ضعیف است.

وضعیت فعلی بازار هم از بازار بدون روند حکایت دارد. حتی میانگین کوتاه به زیر میانگین بلند نفوذ کرده است. این می‌تواند اولین نشانه از شروع حرکات نزولی باشد. اما از آنجایی که بازار در نزدیکی ابر کومو قرار دارد، ورود به معامله فروش ریسکی است. فروش از سطوح فعلی درست به معنی فروش از بالای سطح حمایتی است. تنها زمانی می‌توان از یک حمایت وارد معامله فروش شد، که حمایت بازار به طور قطعی شکسته شده باشد.

از دید چیکو اسپن (خط سبز)، بازار وارد روند نزولی شده است. اما هنوز چیکو اسپن نه اوج قبلی را شکسته و نه به زیر کف قیمتی اخیر سقوط کرده است. این یعنی بازار در بین اوج و کف جزئی اخیر گیر افتاده است. پس از دید چیکو اسپن، روند خنثی است.

به طور خلاصه، قیمت در نزدیکی محدوده حمایتی قرار دارد (ابر کومو) و مدتی است که روند بازار از صعودی به خنثی تغییر کرده است (وضعیت چیکو اسپن). اما روند هنوز هم صعودی است (قیمت بالای ابر کومو قرار دارد). آیا می‌توان در چنین شرایطی وارد معامله خرید شد؟ در ورود به معامله خرید حتماً بایستی سیگنال پرایس اکشن صادر شود. در این صورت معامله گران ریسک‌پذیر می‌توانند وارد بازار شوند. معامله گران محافظه‌کار بهتر است بعد از رؤیت سیگنال خرید پرایس اکشن صبر کنند تا ایچیموکو هم سیگنال خرید را تائید کند.

در نمودار شاهد تشکیل پین بار نزولی هم هستیم. آیا می‌توان طبق این پین بار نزولی وارد معامله فروش شد؟ روند بازار صعودی است، اما فعلاً در فاز خنثی قرار دارد. یعنی بازار نسبت به آینده خوش‌بین است، اما هنوز معامله گران نمی‌توانند با خیالی آسوده از جفت ارز حمایت کنند. تا زمانی که روند صعودی از بین نرفته، ورود به معامله فروش ریسکی خواهد بود. برای اینکه روند بازار به نزولی تغییر کند، USDJPY باید به زیر سنکو B سقوط کند.

---

مرحله چهارم

در نمودار بالایی، USDJPY که در نزدیکی محدوده حمایتی یا همان ابر کومو قرار داشت، صعود کرد. اما هنوز هم سنکوی B صاف است. سنکو A صعودی است. یعنی روند صعودی ملایمی را در بازار شاهد هستیم. در اینجا بهتر است که به حرکات نوسانی بازار از روز ۳ آوریل تا ۱۳ آوریل توجه کنید. در این مدت روند سنکو B خنثی بود و بازار با رسیدن به این محدوده زمانی نوسانات خنثی و بدون روندی را تجربه کرد. در ابر آتی هم شاهد وضعیت مشابهی هستیم. یعنی بازار با رسیدن به این محدوده زمانی، به احتمال زیاد (نه قطعاً) نوسانات خنثی و بدون روندی را تجربه خواهد کرد.

میانگین‌های متحرک از سیگنال خرید حکایت دارند. اما هنوز فاصله میان میانگین کوتاه و بلند بازار کم است. علاوه بر این، چیکو اسپن به اوج قیمتی قبلی خود رسیده است، که مقاومت مهمی برای بازار است.

آیا می‌توان از سطوح فعلی وارد معامله خرید شد؟ روند بازار صعودی ملایم است و میانگین‌های متحرک هم سیگنال خرید صادر کرده‌اند. اما بازار در زیر مقاومت مهمی قرار دارد. این مقاومت، اوج قبلی چیکو اسپن است. آیا می‌توان از زیر مقاومت وارد معامله خرید شد؟ این منطقی نیست. باید صبر کرد تا مقاومت بازار شکسته شود.

اگر در مرحله قبلی از پین بار نزولی وارد معامله فروش شده باشید، معامله شما با برخورد به حد ضرر بسته شده است. یکی از دلایل اصلی برای معامله در جهت روند بازار هم همین است. سیگنال فروش پرایس اکشن با وضعیت صعودی که اندیکاتور ایچیموکو نشان می‌دهد، همخوانی نداشت. فروش از بالای محدوده حمایتی در بازار صعودی کار خطرناکی است.

اگر معامله خرید باز داشته باشید، آیا زمان مناسبی برای خروج از بازار است؟ باید به چند نکته توجه کرد. اول، روند بازار صعودی ملایم است. دوم، میانگین‌های متحرک سیگنال خرید صادر کرده‌اند، یعنی خریداران جدید در حال ورود به بازار هستند. سوم، هنوز سیگنال فروش پرایس اکشنی در کندل های قیمتی دیده نمی‌شود. تنها عاملی که از معامله فروش حمایت می‌کند، چیکو اسپن است که به اوج قبلی رسیده است. زمانی که روند بازار صعودی است، احتمال شکست اوج‌های قبلی هم جدی است. پس هنوز شواهد منطقی برای خروج از معامله خرید دیده نمی‌شود.

---

مرحله پنجم

در مرحله قبل بازار نزدیک اوج قیمتی قبلی چیکو اسپن بود. USDJPY توانست از این اوج قیمتی عبور کند و چیکو اسپن (خط سبز) هم اوج جدیدی را ثبت کرد. روند بازار صعودی ملایم است و نوسانات زیادی دیده می‌شود.
قیمت هنوز هم در بالای ابر کومو است و اخیراً به داخل این ابر نفوذ کرده است. این یعنی روند فعلی صعودی است و USDJPY به محدوده حمایتی رسیده است. ابر آتی کومو وضعیت دیگری را نشان می‌دهد. سنکوی B صعودی شده و سنکو A پایین آمده است. نزدیکی این دو خط می‌تواند از تغییر وضعیت فعلی بازار حکایت داشته باشد. این یعنی انتظارات آتی بازار در حال تغییر است.

قیمت دوباره به زیر میانگین‌های ایچیموکو سقوط کرده است. آیا روند بازار نزولی است؟ زمانی که فاصله قیمت با میانگین‌های ایچیموکو کم است، نمی‌توان خیلی به تغییرات میانگین‌های متحرک اطمینان کرد. صاف بودن میانگین بلند (خط آبی) حکایت از خنثی بودن روند فعلی بازار است.

چیکو اسپن (خط سبز) با کندل های قیمتی درگیر است و به زیر کندل های قیمتی رسیده است. اما هنوز کف قیمتی قبلی خود را نشکسته است. این یعنی طبق وضعیت چیکو اسپن، روند بازار خنثی است.
از آنجایی که روند فعلی بازار صعودی متمایل به خنثی است و انتظارات آتی هم از تغییر قریب‌الوقوع بازار حکایت دارد، آیا می‌توان وارد معامله خرید یا فروش شد؟

از دید معامله فروش، روند بازار صعودی متمایل به خنثی است. یعنی هنوز اثری از فروشندگان در بازار دیده نمی‌شود. بازار خنثی به معنی ورود به معامله فروش نیست و نباید فریب نوسانات نزولی را خورد. همچنین هیچ‌کدام از اجزای ایچیموکو از معامله فروش حمایت نمی‌کنند. اما از دید معامله خرید، روند صعودی به نفع خریداران است. به خصوص که قیمت در نزدیکی محدوده حمایتی (ابر کومو) قرار دارد. اما هنوز هیچ سیگنال خریدی (نه از دید پرایس اکشن و نه از دید ایچیموکو) صادر نشده است. پس بهتر است که فعلاً از ورود به معامله خرید خودداری کرد.

اگر از قبل و از سطوح پایین‌تر معامله خرید باز داشته باشید، آیا زمان بهتری برای خروج از بازار است؟ بهترین زمان خروج از معامله خرید وقتی است که USDJPY به زیر ابر کومو سقوط کند. هنوز چنین اتفاقی رخ نداده است. سقوط بازار به زیر ابر کومو به معنی تغییر روند خواهد بود.

---

مرحله ششم

در مرحله قبل، روند بازار صعودی متمایل به خنثی بود. قیمت با ناحیه حمایتی (ابر کومو) درگیر بود و سایر اجزای ایچیموکو هم نشانگر وضعیت خنثی بودند. همان‌طور که مشاهده می‌شود، بازار بعد از چند بار برخورد به ابر کومو به سمت بالا بازگشته است. در مرحله قبل، ابر آتی کومو هم از تغییر انتظارات آتی بازار حکایت داشت. اما این تغییر چگونه بوده است؟

طبق نمودار بالا، قیمت بالای ابر ایچیموکو است. روند صعودی است و هر دو خط سنکو A و B صعودی هستند. از دید میانگین‌های متحرک، قیمت توانسته دوباره به بالای میانگین‌ها بازگردد و روند صعودی است. حتی سیگنال خریدی هم با عبور میانگین کوتاه به بالای میانگین بلند صادر شده است. از همه مهم‌تر، میانگین کوتاه (خط قرمز) به حمایت قوی بازار تبدیل شده است. به کندل های آخر نگاه کنید، با هر بار برخورد بازار به میانگین کوتاه، شاهد جهش صعودی USDJPY بودیم.

چیکو اسپن توانسته اوج قیمتی قبلی را بشکند و در بالای آن قرار گیرد (دایره زرد). بعد از مدت‌ها دوباره چیکو اسپن توانسته از کندل های قیمتی فاصله بگیرد و به بالای آن‌ها عبور کند. این نشانه مثبتی از قدرت روند صعودی است.

تغییر به وجود آمده حکایت از قدرت یافتن خریداران در بازار است. روند بازار قویاً صعودی است. هیچ‌کدام از اجزا ایچیموکو از خنثی بودن بازار حکایت ندارند. ابر آتی ایچیموکو هم نازک است. این یعنی در آینده نزدیک بازار وارد فاز خنثی نخواهد شد. اگر توجه کنید ابر کومو از ۳ آوریل تا ۲۳ آوریل ضخامت کلفتی داشته و سنکو B هم صاف بوده است. در تمامی این مدت، بازار حرکات نوسانی داشت.

از آنجایی که همه‌چیز از احیای روند صعودی حکایت دارند، معامله فروش یا بستن معامله خریدهای قبلی منتفی است. در چنین شرایطی بایستی به دنبال سیگنال خرید بود. از دید پرایس اکشن سیگنال خریدی در کندل های قیمتی دیده نمی‌شود. اما آیا شکست قطعی اوج قبلی می‌تواند سیگنال خرید محسوب شود؟ اگر بازار در بالای اوج قبلی بسته شود و دوباره در قالب حمایت به آن برخورد کند، می‌توان وارد معامله خرید USDJPY شد. این اتفاق افتاده است. یعنی شرایط برای ورود به معامله خرید فراهم شده است.

---

مرحله هفتم

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، مرحله قبل سیگنال خرید USDJPY صادر شد. به ابر آتی کومو توجه کنید. روند سنکو A و B صعودی است. یعنی روند بازار قویاً صعودی است. ضخامت ابر آتی هم نازک است، یعنی در آینده نزدیک بازار وارد فاز خنثی نخواهد شد. فاصله میانگین‌های متحرک با قیمت هم جالب است. قیمت چسبیده به میانگین کوتاه (خط قرمز) حرکت می‌کند و میانگین بلند هم روند صعودی دارد. یعنی روند فعلی بازار هم قویاً صعودی است. چیکو اسپن از اوج قیمتی قبلی خود فاصله گرفته مسیر صعودی آن هموار است.

همه‌چیز از روند صعودی قوی فعلی و آتی بازار حکایت دارد. اما آیا می‌توان در چنین شرایطی وارد معامله خرید USDJPY شد؟ روند صعودی قوی به منزله ورود به معامله خرید نیست. بایستی سیگنال خریدی هم در کندل های قیمتی دیده شود. چرا؟ چون به کمک سیگنال می‌توان حد ضرر بهتری برای معامله داشت. از آنجایی که سیگنال خرید در بازار وجود ندارد، نمی‌توان وارد معامله خرید شد.

آیا زمان برای خروج از معاملات خرید قبلی مناسب است؟ به خصوص که بازار توانسته جهش خوبی را ثبت کند؟ برای خروج از بازار نباید عجله کرد. باید بر اساس شواهد تصمیم‌گیری کرد. آیا سیگنال فروش پرایس اکشن صادر شده است؟ آیا روند فعلی بازار (میانگین متحرک) از تغییر روند به خنثی یا نزولی حکایت دارد؟ آیا چیکو اسپن به زیر کندل های قیمتی سقوط کرده است؟ آیا USDJPY توانسته به زیر سنکو B (زیر ابر کومو) برسد؟ خیر. پس فعلاً باید صبر کرد و اجازه داد که بازار رشد کند. چون بازار قویاً صعودی است، ورود به معامله فروش به‌جز ضرر نتیجه دیگری نخواهد داشت.

---

مرحله هشتم

در نمودار بالایی ابر آتی کومو ضخیم‌تر شده و هر دو سنکو A و B صاف شده‌اند. این یعنی بازار با رسیدن به این محدوده وارد فاز خنثی خواهد و شاهد حرکات نوسانی خواهیم بود. با این حال روند USDJPY به خاطر قرار گرفتن نمودار در بالای ابر کومو صعودی است. چیکو اسپن (خط سبز) هم بعد از تشکیل اوج در حال نوسان است و به نزدیکی کندل های قیمتی رسیده است. چیکو اسپن هم از خنثی بودن بازار حکایت دارد. هر دو میانگین کوتاه و بلند بازار هم به فاصله کمی از یکدیگر صاف شده‌اند. تمامی نشانه‌ها از خنثی بودن روند بازار حکایت دارند.

هر چند که روند صعودی هنوز خاتمه نیافته، اما نزدیکی بیش‌ازحد میانگین‌های متحرک به یکدیگر نگران کننده است. به خصوص که قیمت به زیر میانگین کوتاه سقوط کرده و پین بار نزولی خوبی هم تشکیل شده است. می‌توان انتظار حرکات نزولی را داشت. چون‌که چیکو اسپن هنوز با کندل های قیمتی فاصله دارد، یعنی حمایت بازار فاصله خوبی با قیمت‌ها دارد و می‌تواند USDJPY را پایین بکشد. با این حال نباید تصور کرد که روند صعودی خاتمه یافته است. لازمه پایان روند صعودی، سقوط قیمت به زیر سنکوی B است.

بر همین اساس می‌توان گفت که روند بازار صعودی است، اما بازار در معرض ورود به اصلاح نزولی است. در اینجا باید توجه کرد که تمامی اجزای ایچیموکو نشانگر روند خنثی در بازار هستند. و اصلاح جزئی تنها یک احتمال است. برای تائید اصلاح جزئی، USDJPY باید به زیر میانگین بلند سقوط کند و چیکو اسپن هم به زیر کندل های قیمتی حرکت کند.

آیا شرایط برای ورود به معامله فروش مناسب است؟ تنها سیگنال فروشی که در بازار دیده می‌شود، مربوط به پین بار نزولی است. اندیکاتور ایچیموکو هم هنوز سیگنال فروشی صادر نکرده است. به همین خاطر شواهد برای ورود به معامله فروش کافی نیستند. آیا باید معاملات قبلی خرید USDJPY را بست؟ هنوز نشانه‌ای از اصلاح نزولی عمیق یا بازگشت روند صعودی در بازار دیده نمی‌شود. پس خروج از بازار هم عاقلانه نیست. به خصوص که میانگین متحرک بلند هم موقعیت خود را حفظ کرده است. از آنجایی که روند بازار خنثی است، نمی‌توان وارد معامله خرید جدید هم شد.

---

مرحله نهم

بعدازاینکه USDJPY به میانگین متحرک بلند برخورد کرد، بازار به حرکات صعودی ادامه داد. همان‌طور که ملاحظه می‌شود، با ضخیم‌تر شدن ابر فعلی کومو، نوسانات بازار هم بیشتر شده است. سیگنال پین بار نزولی هم که در مرحله قبل مشاهده شده بود، عمل نکرد.

در نمودار بالایی، ابر آتی کومو نازک شده و خط سنکو B صاف است. از آنجایی که سنکو B به بالای سنکو A عبور کرده، آیا روند بازار نزولی است؟ تا زمانی که قیمت در بالای ابر کومو قرار دارد، روند صعودی است. وضعیت آتی ابر کومو تنها نشانگر بدبینی بازار به آینده است و این تنها نشانگر تمایلات آتی بازار است. یعنی هنوز اتفاقی نیفتاده است. علاوه بر این، قیمت به ابر کومو و سنکوی B برخورد کرده است. هم ابر کومو و هم سنکوی B حمایت قوی برای بازار محسوب می‌شوند.

قیمت به زیر میانگین متحرک کوتاه سقوط کرده، اما میانگین بلند موقعیت خود را حفظ کرده است. از همه مهم‌تر، هر دو میانگین روند صعودی دارند. پس روند فعلی بازار هنوز صعودی است. چیکو اسپن هم از سمت بالا به کندل های قیمتی نزدیک شده است. یعنی از بُعد تاریخی بازار، روند خنثی است و بازار در نزدیکی حمایت قرار دارد.

در کندل های قیمتی هم شاهد تشکیل پین بار نزولی هستیم، که بازار را به‌خوبی پایین آورده است. اما آیا روند بازار تغییری کرده است؟ بازگشت قیمت از داخل ابر کومو نشان می‌دهد که روند هنوز هم صعودی است، اما بازار وارد فاز اصلاحی شده و به همین دلیل می‌توان انتظار نوسانی بودن بازار را داشت. اما اگر قیمت به زیر ابر کومو سقوط کند، روند نزولی شروع خواهد شد.

از آنجایی که در بازار سیگنال خریدی دیده نمی‌شود، بهتر است که از ورود به معامله خرید چشم‌پوشی کرد. به خصوص که روند بازار هم وضعیت نسبتاً مبهمی دارد. از دید معامله فروش، بهتر است که صبر کرد تا سنکو B و ابر کومو شکسته شوند و با خیال آسوده‌تری وارد معامله فروش شد. بزرگ‌ترین ریسک معامله فروش، نزدیکی بیش‌ازحد بازار به حمایت‌های کلیدی است. درصورتی‌که بازار به زیر سطوح حمایتی سقوط کند، می‌توان معاملات قبلی خرید را هم بست.

---

مرحله دهم

همان‌طور که از بازار مشاهده می‌شود، حمایت‌های چیکو اسپن، سنکو B و ابر کومو مانع از سقوط USDJPY شدند. روند صعودی هنوز هم ادامه دارد. ابر آتی کومو نازک شده و هر دو خط سنکوی A و سنکوی B وضعیت خنثی دارند. با این حال روند بازار صعودی است. چیکو اسپن به‌خوبی رشد کرده و در فضای بازی قرار دارد. اما وضعیت میانگین‌های متحرک جالب نیست. میانگین‌های متحرک که نشانگر روند فعلی بازار هستند، صاف شده‌اند و فاصله قیمت، میانگین کوتاه و بلند از یکدیگر زیاد شده است. این یعنی احتمال بازگشت نزولی بازار وجود دارد. به واکنش کندل های قیمتی به خط قرمز یا همان میانگین کوتاه توجه کنید. بازار به‌خوبی به میانگین‌های متحرک واکنش نشان می‌دهد.

در روندهای صعودی، میانگین کوتاه اولین حمایت بازار است. اگر این حمایت موقعیت خود را حفظ کند، روند صعودی ادامه خواهد داشت. اگر شکسته شود، حمایت بعدی میانگین متحرک بلند خواهد بود. بازگشت صعودی از میانگین متحرک بلند می‌تواند قوی‌تر از بازگشت صعودی بازار از میانگین متحرک کوتاه باشد. این یعنی قدرت حمایتی خط آبی بیشتر از خط قرمز است. اگر بازار از میانگین بلند هم عبور کند، ابر کومو بزرگ‌ترین مانع بازار خواهد بود. حتماً در تحلیل بازار به این سطوح حمایتی توجه کنید. در روندهای صعودی، بهترین محل برای ورود به معامله خرید، حمایت‌های کوتاه و بلند بازار هستند. به خصوص اگر همراه با سیگنال پرایس اکشن باشند.

---

مرحله یازدهم

در نهایت شاهد هستیم که USDJPY تشکیل اوج داده و به زیر میانگین‌های متحرک سقوط کرده است. دو حمایت اولیه و مهم بازار (خط قرمز و آبی) شکسته شده‌اند. بازار وارد فاز اصلاحی شده است. چیکو اسپن (خط سبز) تشکیل اوج داده و به کندل های قیمتی برخورد کرده است. اگر به زیر کندل های قیمتی عبور کند، روند بازار به نزولی تغییر خواهد کرد. ابر کومو در زیر کندل های قیمتی قرار دارد، این یعنی روند هنوز صعودی است. اما ابر آتی کومو نشان می‌دهد که تمایلات بازار منفی است. چون‌که هر دو خط سنکو A و سنکو B نزولی هستند.

آیا زمان برای ورود به معامله فروش مناسب است؟ در وضعیتی که روند فعلی بازار به نزولی تغییر کرده و از بُعد تاریخی بازار با حمایت درگیر است، اما هنوز واکنش مثبتی به حمایت نشان نداده و ابر آتی هم نشانگر بدبینی بازار به آینده است، بایستی با احتیاط عمل کرد و منتظر سیگنال فروش بود. این یعنی بهتر است که رفته‌رفته معاملات قبلی خرید را هم بست. توصیه می‌شود همواره در معاملات خود سعی کنید بخشی از سود معاملات را پیش از تغییر روند تثبیت کنید.

از آنجایی که اکثر اجزا اندیکاتور ایچیموکو از تغییر قریب‌الوقوع روند بازار حکایت دارند، ورود به معامله خرید کار ریسکی است. در حال حاضر تنها چیکو اسپن به حمایت برخورد کرده و هنوز نشانه‌ای از حضور خریداران در بازار دیده نمی‌شود. پس صرفاً به خاطر سقوط بیش‌ازحد بازار و نزدیک شدن قیمت‌ها به ابر کومو نمی‌توان وارد معامله خرید شد.

---

مرحله دوازدهم

از ۹ آوریل تا به امروز (۲۴ مه) این اولین بار است که تمامی اجزا ایچیموکو از تغییر روند حکایت دارند. به ابر آتی کومو نگاه کنید، سنکوی A در حال سقوط به زیر سنکو B است. USDJPY به زیر ابر کومو سقوط کرده است. بازار در اولین برخورد به سنکو B پین بار صعودی تشکیل داده، اما میانگین کوتاه در نقش مقاومت عمل کرده و موجب سقوط USDJPY شده است.

در دومین برخورد به سنکو B، بازار از آن عبور کرده است. هر دو میانگین متحرک روند نزولی دارند. با عبور میانگین کوتاه به زیر میانگین بلند، سیگنال فروش ایچیموکو صادر شده است. چیکو اسپن (خط سبز) بعد از سقوط به زیر کندل های قیمتی در قالب مقاومت به آن‌ها برخورد کرده و سقوط کرده است.

آیا می‌توان به معامله فروش فکر کرد؟ روند به نزولی تغییر کرده است. باید در بازار به دنبال سیگنال فروش پرایس اکشن بود و در اولین فرصت وارد بازار شد. معاملات خرید قبلی هم باید هر چه زودتر بسته شوند. از آنجایی که روند بازار به نزولی تغییر کرده، ورود به معامله خرید می‌تواند ریسک زیادی داشته باشد، چون‌که در تضاد با روند بازار قرار دارد.

---

مرحله سیزدهم

روند بازار نزولی است. قیمت در زیر ابر کومو قرار دارد. روند میانگین‌های متحرک نزولی است. چیکو اسپن هم مانعی در برابر خود ندارد و در فضای باز قرار گرفته است. نکته نگران کنده در رابطه با روند نزولی، صاف شدن سنکو B در ابر آتی است. ضخامت ابر آتی هم کلفت شده است. این یعنی بازار به‌زودی وارد فاز خنثی خواهد شد.

به واکنش USDJPY به میانگین کوتاه دقت کنید. در روندهای نزولی از کجا باید وارد معامله فروش شد؟ از مقاومت اول؟ میانگین کوتاه (خط قرمز) در روندهای نزولی نقش مقاومت را دارد. بازار با هر بار برخورد به آن سقوط کرده است. چه زمانی قدرت روند نزولی تضعیف می‌شود؟ زمانی که اولین مقاومت بازار شکسته شود.

---