سطح نقدشوندگی (The liquidation level) قیمتی است که در آن کارگزار برای محدود کردن ضررهای احتمالی، موقعیت معاملاتی معامله‌گر را به طور اجباری می‌بندد. پیش از رسیدن به این سطح، معمولاً کارگزار یک اخطار کال مارجین (Margin Call) ارسال می‌کند و از معامله‌گر می‌خواهد که موجودی بیشتری واریز کند. کارگزاران این سطح را پیش از آغاز معاملات در حساب‌های مارجین برای هر مشتری مشخص می‌کنند.
فهرست مطالب
سطح نقدشوندگی: تعریف و عملکرد
سطح نقدشوندگی نقطه‌ای است که در آن، کارگزار برای جلوگیری از ضررهای بیشتر، به‌صورت خودکار فرایند نقدشوندگی حساب را آغاز می‌کند. پیش از رسیدن به این سطح، کارگزار ممکن است یک درخواست مارجین (Margin Call) صادر کند تا به معامله‌گر فرصت دهد با واریز وجه اضافی از نقدشوندگی جلوگیری کند. سطح نقدشوندگی با «حاشیه نقدشوندگی» متفاوت است؛ حاشیه نقدشوندگی نشان‌دهنده‌ی ارزش کل حساب در صورت بسته شدن تمامی موقعیت‌ها است.
نحوه عملکرد سطح نقدشوندگی
- حاشیه اولیه (Margin Requirement): زمانی که حسابی با استفاده از اهرم مالی (Leverage) باز می‌کنید، باید مقداری وجه به‌عنوان حاشیه در حساب نگه دارید. این وجه به عنوان وثیقه برای مبلغ قرض‌گرفته شده عمل می‌کند.
- حاشیه نگهداری (Maintenance Margin): کارگزار سطحی به نام حاشیه نگهداری را مشخص می‌کند. این حداقل مقدار سرمایه‌ای است که باید در حساب باقی بماند (شامل موجودی حساب به‌همراه سود یا زیان محقق‌نشده) تا موقعیت‌های باز شما بسته نشوند.
- درخواست مارجین (Margin Call): قبل از رسیدن به سطح نقدشوندگی، کارگزار با ارسال درخواست مارجین به شما هشدار می‌دهد که موجودی حساب به سطح حاشیه نگهداری نزدیک شده است. در این حالت، لازم است که وجه بیشتری واریز کنید یا بخشی از موقعیت‌ها را ببندید تا از نقدشوندگی جلوگیری شود.
- سطح نقدشوندگی (Liquidation Level): اگر بازار برخلاف موقعیت‌های شما حرکت کند و موجودی حساب شما به زیر حاشیه نگهداری برسد، به سطح نقدشوندگی خواهید رسید. در این شرایط، کارگزار بدون نیاز به اجازه شما برخی یا تمام موقعیت‌های بازتان را می‌بندد تا از بروز ضررهای بیشتر جلوگیری کند.
سطح نقدشوندگی به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک، هم برای کارگزار و هم برای معامله‌گر اهمیت دارد و از ضررهای شدید ناشی از معاملات اهرمی محافظت می‌کند. آگاهی معامله‌گران از این سطح و نظارت مداوم بر حساب خود به آنها کمک می‌کند تا از نقدشوندگی ناخواسته و زیان‌های ناگهانی جلوگیری کنند.
معمولاً از مشتریان حساب‌های مارجین خواسته می‌شود تا حداقل ۲۵٪ از ارزش کل موقعیت‌های خود را به‌صورت سرمایه نقدی نگه دارند، اگرچه در بسیاری از موارد این نسبت بیشتر است.
سطح نقدشوندگی به‌عنوان ابزار مدیریت ریسک
سطح نقدشوندگی به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی مدیریت ریسک در بازارهای مالی طراحی شده است و از معامله‌گران و کارگزاران در برابر زیان‌های شدید محافظت می‌کند. زمانی که موجودی حساب یک معامله‌گر به این سطح برسد، تمامی موقعیت‌های باز او به‌صورت خودکار و با بهترین نرخ ممکن بسته می‌شود. سطح‌های نقدشوندگی که موجب این اقدام می‌شوند، بسته به سیاست‌های هر کارگزاری ممکن است متفاوت باشد.
بهترین بروکرهای فارکس را می شناسید؟
با ایران بورس آنلاین در بهترین بروکر فارکس حساب باز کنید
در معاملات ارز و اوراق بهادار، معمولاً از اهرم مالی (Leverage) استفاده می‌شود تا قدرت خرید معامله‌گران افزایش یابد. مبلغ اولیه‌ای که برای ورود به معاملات پرداخت می‌شود، «حاشیه» (Margin) نام دارد و شرط لازم برای ورود به بازار ارزهای خارجی است. در شرایط نوسانات شدید بازار، تغییرات سریع قیمت می‌تواند باعث صدور پی‌درپی درخواست‌های مارجین و زیان‌های سنگین شود.
در معاملاتی که کارگزار به‌نمایندگی از مشتریان انجام می‌دهد، ریسک ضررهای احتمالی نیز متوجه کارگزار است. یکی از نگرانی‌های اصلی برای کارگزار این است که در صورت ضرر معامله‌گر، بازپرداخت وجوه قرض‌گرفته‌شده به مشکل برخورد کند. سطح نقدشوندگی به عنوان یک محافظ عمل می‌کند و هم برای معامله‌گر و هم کارگزار، از زیان‌های بزرگ جلوگیری می‌کند و اطمینان می‌دهد که با محدود کردن ضررها، ریسک‌های احتمالی کاهش می‌یابند.
سطح نقدشوندگی به عنوان یک ابزار کلیدی در مدیریت ریسک، به‌ویژه در بازارهای پرنوسان و هنگام استفاده از اهرم مالی، از ضررهای ناگهانی جلوگیری کرده و امنیت بیشتری برای معامله‌گران و کارگزاران فراهم می‌کند.
سوالات متداول
آیا سطح نقدشوندگی فقط در بازار فارکس استفاده می‌شود؟
سطح‌های نقدشوندگی عمدتاً در معاملات ارزها و صرافی‌های ارز دیجیتال استفاده می‌شوند، اما این تنها کاربرد آنها نیست. این سطوح در تمامی حساب‌های معاملاتی با مارجین، از جمله معاملات اوراق بهادار، نیز به کار می‌روند.
چه قیمتی در زمان نقد شدن موقعیت معامله‌گر استفاده می‌شود؟
زمانی که حساب یک معامله‌گر به سطح نقدشوندگی برسد و موقعیت‌های او بسته شوند، معاملات با بهترین قیمت موجود در لحظه بسته شدن انجام می‌شود. با این حال، در صورتی که بازار دچار نوسانات شدید شود یا قیمت‌ها به سرعت کاهش یابند، امکان دارد معاملات با قیمتی پایین‌تر از حد انتظار بسته شوند، که می‌تواند منجر به زیان بیشتر از آنچه پیش‌بینی شده بود، شود.
آیا سطح نقدشوندگی برای حساب‌های بدون مارجین وجود دارد؟
برای حساب‌هایی که از مارجین استفاده نمی‌کنند، کارگزاران معمولاً سطح نقدشوندگی تعیین نمی‌کنند. با این حال، معامله‌گران می‌توانند از دستورهای حدضرر (Stop-Loss) استفاده کنند تا در صورت رسیدن قیمت به یک سطح خاص، موقعیت‌های خود را به‌طور خودکار ببندند. این دستور مشابه عملکرد سطح نقدشوندگی عمل می‌کند.
نتیجه‌گیری
سطح نقدشوندگی یک ابزار محافظتی است که برای محدود کردن زیان‌های معامله‌گران و کارگزاران در هنگام استفاده از اهرم مالی طراحی شده است. این سطوح با بستن خودکار موقعیت‌های معاملاتی در صورت رسیدن به حد معین، از ضررهای بیشتر جلوگیری می‌کنند. با این حال، نوسانات بازار می‌تواند باعث بسته شدن سریع‌تر موقعیت‌ها شود، حتی اگر قیمت احتمالاً به‌زودی بازگردد. بنابراین، آگاهی از سطح نقدشوندگی و نحوه عملکرد آن قبل از شروع معاملات، برای کاهش ریسک‌ها ضروری است.
