در این درس از سری آموزش های فارکس با تعریف بازار مالی آشنا خواهید شد. با مطالعه این بخش دید کاملی به انواع بازار مالی، تاریخچه بازار فارکس و ساختار بازارهای مالی خواهید داشت. هم چنین بعد از آشنایی با بازار سهام و بورس، انواع معاملات را خواهید آموخت.
فهرست مطالب این صفحه
بازار مالی چیست؟
یک مخترع توانسته با هزینه بسیار پایینی رباتی طراحی کند که خانه را تمیز می‌کند، ماشین را می‌شوید و حتی حیاط را هم جارو می‌کشد! اما این مخترع پول و سرمایه کافی برای تولید اختراع خود ندارد. در همین حال شخص بازنشسته‌ای هم هست که پس‌انداز زیادی دارد، اما نمی‌داند با پس‌انداز خود چه کار کند. اگر این مخترع و بازنشسته با یکدیگر همکاری کنند، ربات تمیزکار را به تولید انبوه خواهد رساند و سود حاصل از این تولید را با فرد بازنشسته تقسیم خواهد کرد. در این صورت هم مخترع به اختراع خود می‌رسد، هم فرد بازنشسته پس‌اندازهای خود را افزایش می‌دهد و از همه مهم‌تر، اقتصاد ما خانه‌ها و ماشین‌های تمیزتری خواهد داشت!
بازار مالی یا Financial Market بازاری است که در آن معامله دارایی ها صورت می گیرد و کار بازارهای مالی (مثل بازار سهام و اوراق قرضه) و واسطه‌گری‌های مالی (مثل بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های بیمه) این است که به همکاری مخترع و بازنشسته کمک کند. این کار باعث میشود تا افرادی که پول زیادی دارند، سرمایه خود را در اختیار افرادی قرار دهند که ایده‌های خوبی دارند. وقتی ایده‌های خوب در دنیای واقعی پیاده شدند، هر دو نفر سود خواهند برد و حتی افرادی که در آن جامعه زندگی می‌کنند هم از این همکاری منتفع خواهند شد.
وقتی شرکت اپل محصول جدیدی اختراع می‌کند، برای اینکه اختراع خود را به تولید انبوه برساند و وارد بازار کند، نیازمند سرمایه بزرگی است. یا وقتی دولت محلی می‌خواهد خط راه‌آهن یا مدرسه تأسیس کند، نیازمند پول بزرگی است و تنها جمع‌آوری مالیات برای تأمین مالی چنین پروژه‌هایی کافی نیست. وجود بازارهای مالی و واسطه‌گری‌های مالی حرفه‌ای برای سلامت هر اقتصادی ضروری هستند.
برای اینکه اثر بازارها و واسطه‌گری‌های مالی بر اقتصاد را بررسی کنیم، نیاز داریم که با ساختار و عملکرد آنها بیشتر آشنا شویم. در این بخش نگاهی به بازارها و ابزارهای مالی خواهیم انداخت.
بهترین بروکرهای فارکس را می شناسید؟
با ایران بورس آنلاین در بهترین بروکر فارکس حساب باز کنید
بازار های مالی چگونه کار می کنند؟
بازارهای مالی یکی از مهم‌ترین وظایف در هر اقتصادی را بر عهده دارند. وظیفه و نقش اصلی بازارهای مالی در هر اقتصادی این است که پس‌انداز مازاد افراد را در اختیار کسانی قرار دهد که پول کافی برای تأمین پروژه‌های خود ندارند. افرادی که پول زیادی دارند، به افرادی که ایده اقتصادی خوبی دارند وام می‌دهند.
معمولاً وام دهنده‌های اصلی خانوارها هستند، اما شرکت‌های تجاری و حتی دولت‌ها هم می‌توانند تأمین کننده پول در بازار باشند. مهم‌ترین نیازمندان پول در بازارهای مالی هم شرکت‌های تجاری و دولت‌ها هستند! اما خانوارها و حتی افراد خارجی هم می‌توانند در بازارهای مالی حضور داشته باشند.
به نظر شما چرا هدایت پول مازاد پس‌انداز کنندگان به مصرف‌کنندگان در هر اقتصادی مهم است؟ پاسخ خیلی ساده است. معمولاً افرادی که پس‌انداز می‌کنند، ایده خوبی برای سرمایه‌گذاری ندارند. فرض کنید که شما هزار دلار پس‌انداز کرده‌اید، اما هیچ بازار مالی برای وام یا قرض دادن این هزار دلار وجود ندارد. اگر فرصت سرمایه‌گذاری نباشد، نمی‌توانید پول خود را سرمایه‌گذاری کنید و یا به کسی قرض دهید. پس همین هزار دلار بدون هیچ سودی در نزد شما باقی خواهد ماند.
حال فرض کنید که یک شخص فنی هم در نزدیکی شما زندگی می‌کند که می‌تواند با هزار دلار شما ابزار کار بخرد و در صنعت خود استفاده کند. او با خرید ابزار جدید می‌تواند سالانه ۲۰۰ دلار بیشتر درآمد داشته باشد. اگر شما بتوانید با این شخص فنی همکاری کنید، می‌توانید هزار دلار به او قرض دهید و سالانه از او ۱۰ درصد سود بگیرید. این به نفع هر دوی شماست. شما به ازای هزار دلار، ۱۰۰ دلار در سال سود می‌کنید. شخص فنی هم با خرید ابزار جدید ۱۰۰ دلار بیشتر سود می‌کند.
اگر بازار مالی در کار نباشد، شاید شما و این شخص فنی هیچ‌وقت همدیگر را ملاقات نکنید و یا اصلاً ندانید که همسایه شما یک شخص فنی است که نیاز به سرمایه ۱۰۰۰ دلاری دارد! در این صورت هر دوی شما درجا خواهید زد. در نبود بازارهای مالی، انتقال پول از یک شخص به شخص دیگر کار سختی خواهد بود. به همین دلیل وجود بازارهای مالی برای بهبود کارایی اقتصاد ضروری است.
وجود بازارهای مالی تنها برای بالا بردن تولید و بهره‌وری نیست. فرض کنید که ازدواج کرده‌اید و شغل خوبی دارید. ولی می‌خواهید خانه‌ای برای خود داشته باشید. شما می‌توانید با پس‌انداز کردن، خانه‌ای که دوست دارید را بخرید، اما شاید چندین سال طول بکشد و شاید در زمان خریدن خانه به‌قدری پیر شوید که نتوانید از خانه لذت ببرید. اگر بازار مالی نباشد، خرید خانه کار سختی خواهد بود. اما اگر بازار مالی باشد، شما حاضر خواهید بود که امروز پول قرض بگیرید و سود یا بهره‌ای هم برای این قرض پرداخت کنید، اما همین حالا خانه را خریداری کنید.
بازارهای مالی برای نحوه توزیع ثروت هم مهم هستند. بازارهای مالی باعث می‌شوند تا سرمایه و پول به دست افرادی برسد که شایستگی بیشتری دارند و می‌توانند افراد بیشتری را استخدام و محصولات بیشتری تولید کنند.
اگر بازارهای مالی عملکرد خوبی داشته باشند، باعث بهبود رفاه و زندگی مصرف‌کنندگان خواهند شد. بازارهای مالی می‌توانند نیازهای پولی افراد جوان برای خرید مایحتاج زندگی را فراهم کنند. در صورت وجود بازارهای مالی نیازی نیست که افراد جوان منتظر بمانند و پس‌انداز کنند تا نیازهای خود را خریداری کنند. آنها می‌توانند با پرداخت سود یا بهره‌ای سالانه، پول خرید نیازهای خود را تأمین کنند.
آشنایی با انواع بورس های بین المللی
بورس بین الملل بازاری است که شامل انواع کالاها، اوراق بهادار، سهام، ارز و… می شود و همه افراد از سراسر جهان می توانند با خرید و فروش و یا سرمایه گذاری در این بازار، سرمایه خود را افزایش دهند. در واقع بورس بین الملل یک بازار جهانی است که در آن انواع معاملات به منظور کسب سود انجام می گیرد.
موسسات مالی و بانک ها و اشخاص حقیقی از کشورهای مختلف جزو فعالان بورس های بین المللی هستند. در واقع حضور بسیاری از شرکت های بزرگ جهانی، موسسات و اشخاص معتبر به این بازار اعتبار و اهمیت می بخشند. بورس بین الملل با نقدینگی و پویایی بالای خود برای فعالان این بازار امکان رشد سرمایه را فراهم می کند.بورس بین المللی انواع مختلفی دارد: بازار کالا، بازار سهام، بازار اوراق بهادار و بازار تبادلات ارزی یا فارکس که در ادامه به توضیحات آنها پرداخته شده است.
آشنایی با بازار سهام Stock
بازار سهام یا (Stock Market) بازاری است که معامله گران با سرمایه گذاری و خرید سهم یا سهامی از یک شرکت یا مجموعه ای از شرکت ها و کارخانه ها در سود و زیان تفاوت قیمت سهام آن بنگاه اقتصادی و یا در سود و زیان حاصل از فعالیت آن بنگاه شریک می شوند. نمونه این بورس، بورس اوراق بهادار تهران و سهام شرکت های داخل آن می باشد.
سهام روشی برای تأمین مالی از بازار است. سهام یک ورق بهادار است که ادعای مالکیت شما بر درآمدهای خالص و دارایی‌های یک شرکت را نشان می‌دهد. اگر شما سهام شرکتی را خریداری کنید، شما سهامدار آن شرکت هستید. به طور مثال اگر ۱۰۰ هزار سهم از سهام شرکتی را خریداری کنید که در کل یک میلیون سهم دارد، شما مالک ۱۰ درصد کل شرکت هستید. ۱۰ درصد درآمد خالص و دارایی‌های شرکت مال شماست.
معمولاً شرکت‌های سهامی به طور متناوب سود پرداخت می‌کنند. البته اگر شرکت سودآور بوده باشد. به این پرداخت‌ها سود تقسیمی یا dividends گفته میشود. این سود به افرادی پرداخت میشود که سهامدار شرکت باشند. سهام هم یک ورق بهادار است، اما سررسیدی ندارد! سررسید سهام تا وقتی است که شرکت زنده باشد. همین‌که شرکت ورشکسته شد، سهام هم بی‌ارزش میشود.
خرید سهام تنها شما را سهامدار نمی‌کند. بلکه به شما حق رأی می‌دهد تا در انتخابات مهم شرکت مثل انتخاب مدیرعامل شرکت کنید.
آشنایی با بازار کالاها Commodity
بازار کالا یا (Commodity Market) شامل بورس هایی است که قیمت تبادلات کالاها به صورت جهانی یا منطقه ای بر اساس عرضه و تقاضا ارزش گذاری می شود. بورس های کالا به سه دسته عمده تقسیم می شود.
Hard- طلا، نقره، سیمان، فلزات و غیره
Soft- آب پرتقال، قهوه، اقلام خوراکی و غیره
Energy- نفت، گاز، برق، ذغال سنگ و غیره
آشنایی با اوراق بهادار Bond Market
بازار اوراق قرضه (Bond Market) اوراق مشارکتی که اغلب از طرف دولت ها برای مشارکت مردم و جذب سرمایه های آنها برای طرح های سودآور جذب می شود. مانند اوراق مشارکت وزارت خانه ها در ایران.
هر کس (حقیقی یا حقوقی) به دو روش می‌تواند خود را از بازارهای مالی تأمین مالی کنند: انتشار اوراق قرضه یا سهام. رایج‌ترین روش، انتشار اوراق قرضه است. یعنی شرکت یا شخص حقیقی چک می‌کشد! یعنی شرکت یا شخص به وام دهنده اعلام می‌کند که در زمان مشخصی به بانک برود و چک یا ورقه اوراق قرضه را نقد کند. شرکت در مقابل پولی که وام میگیرد باید سود بدهد، به همین دلیل قیمت اوراق قرضه یا چک خود را پایین‌تر می‌فروشد. خریدار این چک یا همان وام دهنده هم در قبال دریافت این چک، پول نقدی در اختیار شرکت قرار می‌دهد.
اوراق قرضه با چک تفاوت دارند. در اینجا صرفاً برای درک بهتر مفهوم اوراق قرضه از چک استفاده شد. اوراق قرضه نوعی اوراق بهادار هستند که دارنده (خریدار) می‌تواند در فاصله‌های زمانی مشخص (مثلاً هر سه ماه یک‌بار) سود دریافت کند و یا در زمان سررسید اوراق قرضه (تاریخ انقضای اوراق) سود و اصل پول خود را دریافت کند.
سررسید یعنی تعداد سال‌هایی که به تاریخ انقضای ورقه قرضه باقی‌مانده است. مثلاً اوراق قرضه با سررسید ۱۰ سال یعنی ۱۰ سال بعد این اوراق منقضی خواهند شد و دارنده این اوراق باید ۱۰ سال بعد به بانک مراجعه کند و ارزش اسمی روی اوراق قرضه را دریافت کند. اگر شما اوراق قرضه‌ای با سررسید ۱۰ سال خریداری کنید و روی ورقه هم ارزش اسمی ۱۰۰ دلار باشد، یعنی ۱۰ سال بعد می‌توانید این اوراق را به بانک ببرید و ۱۰۰ دلار بگیرید. توجه داشته باشید که معمولاً قیمت بازاری اوراق قرضه با قیمت اسمی (روی ورق) متفاوت است.
سررسید اوراق می‌تواند کوتاه‌مدت باشد، یعنی کمتر از یک سال و یا بلندمدت باشد، یعنی حداقل ۱۰ یا بیشتر از ۱۰ سال باشد. اوراق با سررسید بین ۱ تا ۱۰ سال را هم اوراق میان‌مدت می‌گویند.
آشنایی با بازار تبادلات ارزی – بازار فارکس – Foreign Exchange
بازار تبادلات ارزی فارکس (Foreign Exchange) بازاری که در آن مانند بورس های فوق الذکر، ارزش گذاری پول ملی کشورها بر اساس عرضه و تقاضا در مقابل سایر ارزها سنجیده می شود. مانند نرخ برابری دلار به ریال یا یورو به دلار. بازار فارکس همان جایی است که قیمت یورو در برابر دلار مشخص می شود! این بازار بزرگترین بازار مالی دنیاست و بالاترین حجم معاملات را دارد. در این بازار مشخص می شود که ارز ملی هر کشوری چقدر می ارزد؟ به طور مثال، در ژاپن دلار آمریکا چند ین ژاپن است؟ یا با یک دلار آمریکا چند لیر ترکیه را می توان خرید؟
تاریخچه بازار فارکس یا بازار ارز جهانی
از سال ۱۸۷۶ تا جنگ جهانی اول پایه ارزش هر ارز، بر مبنای پشتوانه طلا باعث ثبات نسبی ارزها در مقابل یکدیگر بود قبل از این تاریخ دولت ها و کشورها همیشه سعی در تضعیف ارز خود را داشتند و این مساله عموما منجر به تورم و ناکارآمدی اقتصاد ها می شد.
پس از جنگ جهانی دوم (۱۹۴۴) توافقنامه ای با نام برتن وودز (Bretton Woods) ایجاد شد که بر مبنای آن کشورهای امضا کننده متعهد شدند ارزش پول خود را در ارزش ثابتی در برابر دلار نگه داری کنند و نرخ مرجع دلار نیز، ۳۵ دلار برای هر اُنس طلا تعیین گردید. در این توافقنامه هیچ کشوری مجاز نبود به خاطر منافع تجاری ارزش ارز خود را بیش از ۱۰ درصد در مقابل سایر ارزها کاهش دهد.
این سیستم که برای ایجاد ثبات پولی بین المللی ایجاد شده بود با کاستی ها، نابسامانی ها و جلوگیری از به جریان افتادن سرمایه ها همراه بود. سرانجام در سال ۱۹۷۱ توافقنامه برتن وودز باطل گردید و از سال ۱۹۷۳ ارزش ارزهای کشورهای مهم صنعتی در بازارهای بین المللی شناور اعلام شد. در ابتدا، آزاد سازی ارزش ارزها بعد از سال ۱۹۷۳ اغلب روند کند تغییرات قیمت در بین ارزها را به دنبال داشت ولی آزادسازی کمک شایانی به ارزش گذاری ارزها بر مبنای عرضه و تقاضای بازارهای بین المللی انجام داد.
به مرور با کاهش مقررات، آزاد شدن بازار و فعالیت بازیگران در بازارهای مالی جهانی، کاراترین بازاری که تا به حال بشر به خود دیده به وجود آمد. امروزه دولت ها، بانک ها، شرکت های تجاری، سوداگران و مردم عادی پنج گروه عمده شرکت کنندگان بازار تبادلات ارزی هستند و در این بین از دهه ۱۹۹۰ به این سو با پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی روند نظارت بر بازارهای جهانی، اجرای سفارش ها، تحلیل فرصت های مالی و گسترش این بازار سرعتی بیش از پیش پیدا کرده است.
تعداد زیاد بازیگران بورس های بین المللی ارز باعث بالا رفتن حجم معاملات در بازار شده است. امروزه حجم معاملات بورس های تبادلات ارزی به بیش از ۶ تریلیون دلار در روز می رسد. در این درس پس از آشنایی با دیگر بورس های بین المللی به مقایسه انحصاری بازار تبادلات ارزی با دیگر بورس های بین المللی خواهیم پرداخت. بطور کلی بورس های بین المللی را می توان به چهار نوع تقسیم کرد.
آشنایی با بازار ارز دیجیتال، بازار رمزارز ها یا بازار کریپتوکارنسی (cryptocurrency exchange)
بورس رمزارز یا بازار مبادلات ارزهای دیجیتال (DCE)، بازاری است که در آن سرمایه‌گذاران و معامله گران می‌توانند رمزارز هایی مثل بیت کوین، اتریوم یا سایر رمزارز ها را مبادله کنند. درست مثل بازار فارکس، در بازار رمزارز ها هم تمامی نمادها به صورت جفت ارز هستند. به طور مثال اگر می‌خواهید بیت کوین معامله کنید، اول باید مشخص کنید که می‌خواهید بیت کوین را در برابر چه چیزی معامله کنید؟ آیا می‌خواهید بیت کوین را در برابر دلار آمریکا معامله کنید یا در برابر یک رمزارز دیگر؟ به طور مثال بیت کوین در برابر دلار با BTCUSD مشخص میشود و بیت کوین در برابر لایت کوین هم به صورت BTCLTC. بازار رمزارز ها شباهت‌های زیادی با بازار فارکس دارد.
ساختار بازار های مالی
بازارهای اولیه و ثانویه
بازار اولیه، بازار مالی است که در آن اوراق بهادار دست اول یا تازه منتشر می‌شوند. مثل سهام یا اوراق قرضه که برای اولین بار عرضه می‌شوند. بازار ثانویه، بازار ای است که در آن اوراق قرضه‌ای که قبلاً منتشر شده‌اند، معامله می‌شوند. در بازار اولیه اگر بخواهید سهام یا اوراق قرضه بخرید، مستقیماً از خود شرکت یا دولت می‌خرید. یعنی فروشنده یا شرکت است یا دولت. اما در بازار ثانویه شما از یک شخص ثالث سهام یا اوراق قرضه را می‌خرید.
بازار اولیه معمولاً خیلی برای عموم مردم شناخته شده نیست. چون‌که اکثر معاملات این بازار در پشت درهای بسته انجام می‌شوند. مهم‌ترین موسسه مالی که به عرضه اولیه کمک می‌کند، بانک سرمایه‌گذاری است. بانک سرمایه‌گذاری، قیمت تضمینی را برای اوراق بهادار شرکت تعیین می‌کند و سپس آنها را به مردم می‌فروشد.
بورس سهام نیویورک و نزدک مشهورترین نمونه بازارهای مالی ثانویه هستند. بازار فارکس، بازار آتی و آپشن هم بازار ثانویه هستند. کارگزاری یا بروکر اوراق بهادار نقش کلیدی در عملکرد درست بازار ثانویه دارند. کارگزار یا بروکر به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تا اوراق بهادار را معامله کنند. دیلر (dealer) یا بازار ساز هم خریدار و فروشنده را به هم وصل می‌کند.
معامله در بازار ثانویه خیلی ساده است. خریدار، قیمت اوراق بهادار (سهام یا اوراق قرضه) را پرداخت می‌کند. پول به دست فروشنده می‌رسد و اوراق هم به دست خریدار. در این وسط هیچ پولی به دست شرکتی که اوراق را منتشر کرده نمی‌رسد. شرکت تنها در عرضه اولیه سهام یا اوراق قرضه منتفع میشود. اما بازار ثانویه عملکرد مهمی دارد.
وقتی سهام یا اوراق قرضه به بازار ثانویه رسید، قیمت روز آن مشخص میشود. یعنی اگر شرکت بخواهد سهام یا اوراق قرضه جدیدی عرضه کند، با قیمتی که در بازار ثانویه داد و ستد میشود، می‌تواند عرضه کند. هم قیمت سهام یا اوراق قرضه بالاتر خواهد بود و هم خیلی سریع اوراق بهادار نقد خواهند شد. این به نفع شرکت است. به همین دلیل وضعیت بازار ثانویه برای عرضه‌های جدید اهمیت زیادی دارد.
بورس و فرابورس
بازارهای ثانویه را می‌توان در دو گروه قرار دارد: بورس و فرابورس. بورس یا مرکز معاملاتی بورس جایی است که اوراق بهادار معامله می‌شوند و یک جای مشخص و مرکزی برای این معاملات تعیین شده است. مثل بورس سهام نیویورک یا بورس کالای شیکاگو.
نوع دیگری از بورس هم وجود دارد که به آن فرابورس می‌گویند. فرابورس مرکز معاملاتی مشخصی ندارد. در فرابورس مکان مشخصی تعریف نشده و هر کسی می‌تواند در این بازار معامله کند، به شرطی که قیمت‌ها را قبول داشته باشد. از آنجایی که فرابورس مکان مشخص و تعریف شده‌ای مثل بورس سهام نیویورک ندارد، اکثر معامله گران با کامپیوتر به یکدیگر وصل می‌شوند و قیمت‌های پیشنهادی را اعلام می‌کنند. به همین دلیل فرابورس بسیار رقابتی است و هیچ تفاوت خاصی هم با بورس ندارد.
اکثر سهامی که در بازار آمریکا معامله میشود، متعلق به فرابورس است. حتی بازار اوراق قرضه دولتی آمریکا که بالاترین حجم معاملات را دارد و حتی ارزش معاملات آن از بورس سهام نیویورک هم بیشتر است، در بازار فرابورس معامله می‌شوند. در واقع چندین معامله‌گر بزرگ جمع شده‌اند و بازاری را تشکیل داده‌اند و حاضر هستند که اوراق قرضه دولت آمریکا را خیلی سریع خرید و فروش کنند.
پول و بازارهای سرمایه
یک روش دیگر برای دسته‌بندی بازارهای مالی، مقایسه بازارها بر اساس زمان سررسید اوراق است. بازار پول، نوعی بازار مالی است که در آن اوراق بهادار با سررسید کوتاه‌مدت (زیر یک سال) معامله می‌شوند. بازار سرمایه هم نوعی از بازار مالی است که اوراق بهدار با سررسید بلندمدت (بالای یک سال) معامله می‌شوند.
اوراق بهاداری که در بازار پول معامله می‌شوند، معمولاً نقد شوندگی بالایی دارند و نوسان قیمتی شدیدی هم ندارند. به همین دلیل است که بسیاری از بانک‌ها و شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که پول مازاد خود را در بازار پول سرمایه‌گذاری کنند. هم نوسان کمتری دارد، هم خیلی زود نقد میشود و از همه مهم‌تر، امن‌تر است.
اما بازار سرمایه، اوراق بهداری مثل سهام و اوراق قرضه بلندمدت را شامل میشود. معمولاً شک و تردیدها در رابطه با آینده زیاد است و به همین دلیل حدس و گمان‌های متفاوت از آینده بر قیمت سهام و اوراق قرضه بلندمدت تأثیر می‌گذارند. همین مسئله باعث نوسان شدید قیمت‌ها در بازار سرمایه میشود.
اصول انحصاری مقایسه بورس های بین المللی
هر کدام از بورس های فوق دارای مزایا و معایبی برای سرمایه گذاری نسبت به یکدیگر می باشند. در ادامه علت تمرکزمان بر روی بازار تبادلات ارزی را بیان کرده و مزایای این بورس را نسبت به سایر بورس ها به صورت خلاصه بررسی می کنیم.
- فعالیت ۲۴ساعته بازار – به علت باز بودن بانک ها و موسسات مالی گوناگون در سراسر جهان و وظیفه اعلام قیمت در هر ساعتی از شبانه روز (به جز شنبه و یکشنبه) در هفته بازار تبادلات ارزی فعال و امکان معاملات وجود دارد.
- وجود همیشگی خریدار و فروشنده – حجم بالای معاملات که به آن اشاره شد و تعدد شرکت کنندگان باعث شده در هر زمانی، امکان نقد شوندگی معاملات وجود داشته باشد و همیشه خریدار و فروشنده ای در نقطه مقابل فعالیت شما در بازار وجود دارد. همیشه بانک ها و موسسات طرف تجاری معامله گران مسئول نقد کردن دستورات شما در بازار هستند و از این نظر هیچ نگرانی مانند بورس های دیگر برای پیدا شدن خریدار و فروشنده وجود ندارد.
- معاملات دو طرفه – برای کسب سود در مورد کالاها فقط می توان از پیش بینی روند صعودی قیمت ها استفاده کرد ولی در بازار ارز به علت اینکه معاملات بر اساس ارزش گذاری دو نوع پول تعیین می گردد، با افزاریش ارزش یک ارز متقابلا ارزش ارز مقابل کاهش می یابد به همین دلیل نه تنها از روند صعودی افزایش ارزش یک ارز بلکه از روند نزولی کاهش ارزش یک ارز می توان سود گرفت. روند نزولی ارزش یک ارز در اصل روند صعودی ارزش ارز متقابل می باشد.
- معاملات لحظه ای – خرید و فروش لحظه ای از هر نقطه ای از جهان، تنها با دسترسی به اینترنت یا تلفن. مزیت دیگر معاملات لحظه ای شفاف و یکسان در بازار است که تا خبری به صورت جهانی و عمومی انتشار نیابد تاثیری بر بازار ندارد.
- احتمال کم تغییرات قیمت – به علت حجم بالای جابجایی مالی در بازار تبادلات ارزی و درعین حال تعداد زیاد معامله گران، به همراه نوع قراردادهای متفاوتشان در بازار، احتمال کمی برای جابجایی شدید و زیاد در بین جفت ارزهای اصلی وجود دارد. معمولا در بازار تبادلات ارزی در بین جفت ارزهای اصلی و مهم، روزانه بصورت میانگین یک تا دو درصد جابجایی را نسبت به ارزش ذاتی آن جفت ارز شاهد هستیم که در مقایسه با بازارهای کالا یا سهام مقدار کمتری است.
- اهرم افزایش سرمایه – تسهیلات سرمایه گذاری از سوی کارگزار به صورت وام به خریدار برای انجام معاملات انجام می شود. میزان این تسهیلات در بازار های مختلف متفاوت و گاه تا چند صد برابر اصل سرمایه می باشد. بدیهی است که حد ضرر به اندازه اصل سرمایه می باشد اما محدودیتی برای کسب سود وجود ندارد.
- امکان معامله CFD – شما به کمک بروکر های فارکسی می توانید در CFD ها هم معامله کنید. این یعنی نه تنها می توانید در بازار فارکس معامله کنید، بلکه امکان معاملات CFD سهام، کالا و رمزارز ها هم وجود دارد.
آشنایی با انواع معاملات
- قرارداد لحظه ای – اسپات (Spot)
در این قرارداد خریدار باید کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزاربه صورت نقد پرداخت نماید و فروشنده نیز باید تا حداکثر دو روز کاری کالای مورد معامله را به خریدار تحویل نماید. این نوع قرارداد در بازار مبادلات ارز غالبا به صورت لحظه ای نقد می شود. - قرارداد سلف – فوروارد (Forward)
در این قرارداد، کل مبلغ در زمان انجام معامله از طرف خریدار پرداخت میشود و فروشنده متعهد می شود در تاریخ و زمان معین کالا را با قیمت مورد توافق به خریدار تحویل دهد. - قرارداد آتی – فیوچر (Future)
در این روش فروشنده مطابق یک قرارداد صلح تعهد می نماید مقدار معینی از دارایی یا کالایی مشخص را در زمانی معین در مقابل مبلغی به خریدار تحویل دهد. بر اساس این قرارداد، فروشنده مقدار دارایی مورد مصالحه را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ مورد مصالحه و توافق شده را در سررسید می پردازد. طرفین در قالب شرط ضمن قرارداد به شخص ثالث یا کارگزاری وکالت می هند که از وجه الضمان آنها متناسب با نوسانات قیمت در بورس به طرف دیگر اباحه تصرف بدهد. هر یک از طرفین می توانند قبل از سررسید با انعقاد قرارداد صلح دیگری شخص ثالثی را در قرارداد صلح اولیه جایگزین خود نمایند و پس از تسویه از قرارداد خارج شوند کلیه قرارداد ها در زمان سررسید مقرر حتما باید تسویه شوند. - قرارداد اختیار معامله – آپشن (Option)
قرارداد اختیار خرید: قراردادی است که به موجب آن عرضه کننده کالا، حق خرید مقدار معینی از کالای مورد نظر را در زمان معین و با قیمت مشخص تعیین شده در حال حاضر به طرف دوم قرارداد اعطا می نماید بدون اینکه طرف دوم ملزم به خرید آن کالا باشد.
قرارداد اختیار فروش: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد، به موجب آن خریدار حق فروش مقدار معینی از کالای مورد نظر را در زمان معین و با قیمت مشخص به طرف دیگر اعطا می نماید. بدون آنکه فروشنده ملزم به فروش کالا در تاریخ قید شده باشد.
در همه قراردادهای اختیار خرید و فروش کارمزد بالاتری نسبت به انواع قراردادهای دیگر مورد محاسبه قرار میگیرد. بسته به زمان لغو یا تحویل کالا این قراردادها به دو نوع سیستم آمریکایی و اروپایی نیز تقسیم بندی می شوند.
در اینجا چهار مورد از عمومی ترین قراردادهای استفاده شده در بورس های بین المللی توضیح داده شد. شایان ذکر است موارد دیگری مانند قرارداد اعتباری، قرارداد معاوضه، قرارداد صلح و موارد مختلف دیگری قرارداد وجود دارد که به علت عمومیت نداشتن در بازار مبادلات ارز از توضیح در مورد آنها صرف نظر می نماییم.
