در مقالات قبلی آموزش حرفه معامله‌گری به اهمیت داشتن سیستم و پلن معاملاتی تأکید شده بود. سیستم معاملاتی برای مدیریت ریسک معاملات ضروری است. استفاده از حد ضرر، حجم مناسب و نسبت ریسک به ریوارد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ریسک معاملات را پایین بیاورند.
اما آیا راهی برای ارزیابی ریسک کلی سیستم معاملاتی در یک دوره زمانی مشخص وجود دارد؟ اصلاً مشخص کردن ریسک سیستم معاملاتی چه کمکی به شما و بهبود سیستم معاملاتی می‌کند؟ در این مقاله سعی می‌کنیم به این سؤالات پاسخ دهیم. شما بعد از خواندن این مقاله می‌توانید به‌راحتی ریسک سیستم معاملاتی را مشخص کنید و بر اساس آن در رابطه با نحوه بهبود و ارتقا سیستم معاملاتی و یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها تصمیم بگیرید.
ارتقا سیستم معاملاتی: شاخص ریسک سیستم یا نسبت دراودان
دراودان چیست؟
در بازار فارکس به تفاوت میان تراز حساب (Account Balance) و موجودی آنی (Equity) حساب را دراودان یا Drawdown می‌گویند. علاوه بر این به تفاوت میان بالاترین و پایین‌ترین سطح موجودی آنی حساب (Equity) هم Drawdown گفته می‌شود.
همان‌طور که می‌دانید موجودی آنی حساب یا همان Equity بر اساس سود و زیان معاملاتِ باز تغییر می‌کند. اگر موجودی آنی حساب به زیر تراز حساب برسد، گفته می‌شود که دراوداون روی داده است. این شاخص در واقع نشانگر بزرگ‌ترین افت سرمایه است. چنین شاخصی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان ریسکی که تحمل کرده‌اند را بررسی کنند. شاخص Drawdown را می‌توان بر اساس درصد، پیپ یا واحد ارزی حساب کرد.
شاخص دراودان Drawdown به چه دردی می خورد؟
برای معامله‌گران شاخص دراودان نشانگر عملکرد سیستم یا استراتژی معاملاتی است، درحالی‌که سرمایه‌گذاران به کمک این شاخص می‌توانند حداکثر ریسک مدیر سرمایه یا صندوق را ارزیابی کنند. به‌طور ساده اگر موجودی آنی حساب معاملاتی ۱۰۰۰ دلار باشد و ضرر ۵۰۰ درصدی در حساب ثبت شود، میزان دراودان برابر ۵۰ درصد خواهد بود. این شاخص به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد که این حساب معاملاتی می‌تواند تا ۵۰ درصد ریسک (یا زیان) داشته باشد.
شاخص دراودان، معیاری برای انتخاب سیستم معاملاتی است
فرض کنید سیستم معاملاتی سود ۵ درصدی را در یک دوره زمانی به دست آورده است، اما شاخص دراودان این سیستم معاملاتی ۱۱ درصد بوده است. یعنی ریسک این سیستم معاملاتی ۱۱ درصد است. کاملاً مشخص است که ریسک از دست دادن سرمایه (۱۱ درصد) بیشتر از سود ۵ درصدی است. چنین محاسبه‌ای می‌تواند هشدار جدی برای سرمایه‌گذار باشد. اکثر سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند تا از سیستم معاملاتی استفاده کنند که دراودان بالایی نداشته باشد. با این حال این یک واقعیت است که هر سیستم معاملاتی دچار ضرر خواهد شد.
دراودان بالا یعنی باید سیستم را تغییر یا ارتقا داد
شاخص دراودان به معامله‌گران کمک می‌کند تا سیستم معاملاتی را ارزیابی کنند و ریسک سیستم معاملاتی را با دقت خوبی تعیین کنند. شاخص دراودان می‌تواند به شما نشان دهد که آیا به تغییر حجم معاملات یا تغییر کلی استراتژی معاملاتی نیازی هست یا خیر؟
دراودان کمتر، ریسک کمتر
این شاخص یک عدد ثابت نیست و با ایجاد سقف و کف‌های جدید در موجودی آنی حساب (Equity) تغییر خواهد کرد. به‌طورکلی هر چه ریسک هر معامله‌ای کمتر باشد، میزان دراودان و رشد سود حساب هم کمتر خواهد بود. در مقابل هر چه ریسک معاملات بیشتر باشد، دراودان حساب و رشد سود هم بالا خواهد بود. به همین دلیل هدف اصلی مدیران صندوق‌ها و معامله‌گران ایجاد توازنی میان ریسک و رشد سودآوری است. شاخص دراودان می‌تواند برای دست‌یابی به این مهم مناسب باشد.
محاسبه خودکار شاخص دراودان در نرم‌افزار متاتریدر
بعد از اینکه سیستم معاملاتی را طراحی کردید و آن را در دنیای واقعی تست کردید، داده‌های کافی برای محاسبه شاخص دراودان در اختیار متاتریدر قرار خواهد گرفت. شما می‌توانید در دوره‌های زمانی متفاوت سیستم معاملاتی را از نظر میزان ریسک از دست رفتن سرمایه بررسی کنید. اگر شاخص دراودان بیش‌ازحد بالا باشد، یعنی زمان آن فرا رسیده تا در رابطه با جزئیات سیستم معاملاتی تجدید نظر کنید.
دراودان چقدر باشد خوب است؟
عدد دقیقی برای دراودان وجود ندارد. برخی از سرمایه‌گذاران معتقدند که این شاخص نباید بیش از ۳۰ درصد باشد. برخی دیگر تا ۵۰ درصد هم حاضر به تحمل ریسک هستند و برخی دیگر شاید حاضر به پذیرفتن ریسک ۵ درصدی نباشند. در ارزیابی سیستم معاملاتی می‌توان شاخص دراودان را به عنوان ریسک نهایی سیستم در نظر گرفت. بر همین اساس اینکه شاخص دراودان سیستم شما چقدر باید باشد به میزان تحمل ریسک شما بستگی دارد. اما به‌طورکلی شاخص بالای ۳۰ درصد غیرمنطقی است.
مشاهده دراودان در متاتریدر
پلتفرم متاتریدر (MT4) به شما کمک می‌کند تا به‌راحتی عملکرد سیستم معاملاتی را ارزیابی کنید. برای دست‌یابی به گزارش دقیق متاتریدر کافی است پنجره ترمینال را باز کنید. برای نمایش پنجره ترمینال در متاتریدر کافی است از کلید میانبر Ctrl+T استفاده کنید و یا اینکه از منوی View گزینه Terminal را انتخاب کنید.
در پنجره ترمینال برگه Account History را انتخاب کنید. این برگه تاریخچه تمامی معاملات انجام شده و وضعیت موجودی حساب را نشان می‌دهد. در این بخش معاملاتی که هنوز بسته نشده‌اند، نمایش داده نمی‌شوند. معامله‌گران می‌توانند از تاریخچه معاملات برای ارزیابی عملکرد خود استفاده کنند. اگر در جدول Account History راست کلیک کنید منوی زیر باز خواهد شد. دستورات این منو می‌توانند برای هر معامله‌گری مفید باشند. در واقع دستورات این منو به شما اجازه می‌دهند که تاریخچه معاملات خود را با جزئیات در قالب‌های مختلف مشاهده و ذخیره کنید.
از منوی راست کلیک گزینه Save as Detailed Report را انتخاب کنید. اگر گزارش تاریخچه معاملات را ذخیره کنید با تصویری مشابه تصویر زیر روبرو خواهید شد. در زیر نمودار خطی سه نسبت برای Drawdown نمایش داده می‌شود. Maximal Drawdown نشانگر حداکثر افت حساب است و شاخصی برای تعیین ریسک سیستم معاملاتی است.
