هزینه فرصت نشانگر مزایا و منافع بالقوه‌ای است که شخص با انتخاب خود از دست می‌دهد. مفهوم هزینه فرصت یا Opportunity Cost یکی از مهم‌ترین مفاهیم در علم اقتصاد است. وقتی تصمیمی گرفته می‌شود و گزینه‌های دیگر کنار گذاشته می‌شوند، هزینه فرصت به وجود می‌آید. ازآنجایی‌که هزینه فرصت خیلی ملموس نیست، اکثر مواقع به آن بی‌توجهی می‌شود. درک هزینه فرصت می‌تواند به معامله گران و سرمایه‌گذاران بازار های مالی کمک کند تا بهترین تصمیم ممکن را اتخاذ کنند. در این مقاله می‌خواهیم با این مفهوم بیشتر آشنا شویم.
هزینه فرصت
فرمول محاسبه هزینه فرصت
فرمول محاسبه هزینه فرصت خیلی ساده است. فرض کنید دو گزینه A و B را برای انتخاب در پیش رو دارید. بازدهی این دو گزینه را محاسبه کنید. حال فرض کنید گزینه A را انتخاب کرده‌اید. هزینه فرصت این انتخاب چقدر است؟ کافی است تفاوت بازدهی B و A را محاسبه کنید. این همان هزینه فرصت است. به طور مثال گزینه اول، سرمایه‌گذاری در بازار سهام جهت کسب بازدهی خوب در یک سال آینده است. گزینه B هم سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار شخصی جهت بالا بردن بازدهی و بهره‌وری کسب‌وکار است.
حال فرض کنید که بازدهی انتظار گزینه A (سرمایه‌گذاری در بازار سهام) دوازده درصد در طول یک سال است. بازدهی انتظاری گزینه B هم ۱۰ درصد در طول یک سال است. اگر شما گزینه B را انتخاب کرده باشید، هزینه فرصت تصمیم شما عبارت است از ۱۲ درصد (بازدهی A) منهای ۱۰ درصد (بازدهی B). یعنی هزینه فرصت شما یا فرصتی که از دست داده‌اید، ۲ درصد است.
مثال‌هایی از هزینه فرصت
- شخصی ترجیح می‌دهد به جای دیدن فیلم سینمایی، برای آزمون پایان ترم مطالعه کند. هزینه فرصت این تصمیم، لذت تماشای فیلم است.
- شخصی ترجیح می‌دهد که به جای استفاده از خودرو شخصی، از اتوبوس استفاده کند. زمان رسیدن به مقصد با اتوبوس ۶۰ دقیقه است و مدت‌زمان طی این مسیر با خودرو شخصی هم ۴۰ دقیقه است، هزینه فرصت این تصمیم ۲۰ دقیقه است.
- شخصی سهام به ارزش ۱۵ هزار دلار دارد. او می‌تواند امروز سهام خود را به ارزش ۲۰ هزار دلار به فروش برساند. او ترجیح می‌داد که دو ماه دیگر هم منتظر بماند و سود بیشتری بردارد. اما در نهایت سهام خود را به ارزش روز ۲۰ هزار دلار به فروش می‌رساند. تفاوت بازدهی الان سهام با بازدهی دو ماه بعد، هزینه فرصت این تصمیم است.
