در این مقاله از سری مقالات آشنایی با تحلیل بنیادی بازار ارز، به آشنایی فاندامنتال با فرانک سوییس می پردازیم. فرانک سوئیس (Swiss Franc – CHF) ارز رسمی کشورهای سوئیس و لیختن‌اشتاین است. اسم مستعار فرانک سوئیس در بازارهای مالی “سوئیسی – Swissie” است.
تا پیش از سال ۱۷۹۸ تقریباً ۷۵ موسسه سوئیسی سکه ضرب می‌کردند و به همین دلیل ۸۵۰ سکه با نام‌ها و ارزش‌های متفاوت در گردش بود. در سال ۱۷۹۸ و بعد از حمله فرانسه جمهوری هلوتیک بر سوئیس حکومت می‌کرد. جمهوری هلوتیک در اولین اقدام فرانک (Franc) را به عنوان ارز اصلی معرفی کرد. این نظام ارزی تا سال ۱۸۰۳ ادامه داشت. اما در ادامه سوئیس دوباره به سیستم ضرب غیرمتمرکز سکه روی آورد. همچنین با سرازیر شدن ارزهای خارجی، بانک‌های سوئیس شروع به چاپ اسکناس کردند. تا سال ۱۸۲۰ حداقل ۸ هزار سکه مختلف در گردش بود. در سال ۱۸۲۵ چندین دولت محلی تصمیم گرفتند که سکه استانداردی به نام “Konkordanzbatzen” ضرب کنند.
بعد از اینکه قانون اساسی فدرال سوئیس در سال ۱۸۴۸ تصویب شد، امتیاز چاپ اسکناس و ضرب سکه هم مطلقاً در اختیار دولت قرار گرفت. در سال ۱۸۵۰ قانونی به تصویب رسید که طبق آن فرانک به عنوان ارز رسمی سوئیس معرفی شد. در سال ۱۸۶۵ فرانسه، بلژیک، ایتالیا و سوئیس اتحادیه پولی لاتین را تشکیل دادند. هدف از این توافق ایجاد اتحادیه ارزی استانداردی برای کشورهای اشاره شده بود. طبق این توافق هر فرانک برابر بود با ۴٫۵ گرم نقره. این توافق به‌طور رسمی در سال ۱۹۲۷ به پایان رسید، اما به‌طور غیررسمی تا سال ۱۹۳۶ ادامه داشت. در سال ۱۹۴۵ سوئیس به سیستم برتون وودز پیوست و تا سال ۱۹۷۱ (زمان پایان سیستم برتون وودز) در این سیستم باقی ماند.
تاریخچه بانک ملی سوئیس (SNB)
ایده تأسیس بانک ملی سوئیس (SNB) با هدف کاهش تعداد اسکناس‌های چاپ شده توسط بانک‌های سوئیسی در قرن ۱۹ میلادی ارائه شد و در سال ۱۸۸۵ تلاش‌ها برای تأسیس بانک مرکزی بی‌نتیجه ماند، اما سرانجام این تلاش‌ها در سال ۱۹۰۳ به نتیجه رسید و بانک ملی سوئیس در سال ۱۹۰۷ تأسیس شد و از سال ۱۹۱۰ هم امتیاز چاپ اسکناس به بانک ملی سوئیس داده شد. در سال ۱۹۳۰ بانک ملی سوئیس به سیستم تسویه بین‌المللی بانکی (BIS) پیوست.
بانک ملی سوئیس تفاوت زیادی با سایر بانک‌های مرکزی دنیا دارد. بانک ملی سوئیس یک شرکت سهامی است. سهام بانک ملی سوئیس در بورس اوراق بهادار سوئیس قابل معامله است. سهامداران بانک ملی سوئیس سالانه سود تقسیمی دریافت می‌کنند. در سال ۲۰۱۷ تقریباً ۷۶٫۳۶ درصد سهام بانک ملی سوئیس در اختیار عموم قرار داشت و ۲۳٫۶۴ درصد بقیه هم در دست مالکان خصوصی بود.
محرک‌های فرانک سوییس
محل اصلی: سیاست‌های پولی بانک ملی سوییس
بانک ملی سوئیس هیئت‌رئیسه سه‌نفره‌ای دارد که هرکدام از این سه نفر بخش خاصی را در بانک مدیریت می‌کنند. این سه نفر وظیفه دارند تا سیاست تثبیت قیمت‌ها با توجه به شرایط اقتصادی را دنبال کنند. هدف تورمی تعیین شده برای بانک مرکزی سوئیس به جای یک نرخ مشخص یک محدوده است. بانک مرکزی با استفاده از تغییرات نرخ بهره، نرخ رشد تورم را به سمت مطلوب هدایت می‌کند. همچنین بانک مرکزی کنفرانس‌های مطبوعاتی را برای سازمان‌دهی انتظارات نرخ بهره‌ای فعالین اقتصادی برگزار می‌کند.
ریسک‌های سیاسی منطقه‌ای
با شروع بحران بدهی یونان در سال ۲۰۱۱ معامله گران اقدام به تبدیل یورو به فرانک سوییس کردند. اقتصاد سوئیس متکی به صادرات است و به همین دلیل افزایش تقاضا برای خرید فرانک سوییس موجب گران شدن فرانک در بازارهای جهانی شد. گرانی فرانک به ضرر اقتصاد صادرات محور سوئیس است و تأثیر منفی بر رشد اقتصاد این کشور می‌گذارد. علاوه بر این گرانی فرانک تلاش‌های بانک ملی سوئیس برای مبارزه با رشد تورم منفی را هم بی‌اثر می‌کرد. به همین دلیل بانک ملی سوئیس در سال ۲۰۱۱ کف قیمتی ۱٫۲۰ را برای EURCHF تعیین کرد. زمانی که نرخ برابری EURCHF به زیر ۱٫۲۰ سقوط می‌کرد، بانک با فروش فرانک در عملیات بازار آزاد اقدام به تضعیف فرانک سوییس و بالا بردن نرخ برابری یورو به فرانک می‌کرد. این سیاست مداخله در بازار فارکس تا اوایل سال ۲۰۱۵ ادامه داشت.
در ۱۵ ژانویه سال ۲۰۱۵ درحالی‌که مقامات بانک ملی سوئیس تأکید داشتند که کف قیمتی ۱٫۲۰ برای EURCHF را نگه خواهند داشت، اما بانک در اقدامی غیر منظره این سیاست را باطل کرد. تغییر ناگهانی این سیاست بر بازارهای مالی شوک وارد کرد و ارزش فرانک سوییس در زمان اندکی ۳۰ درصد در برابر یورو تقویت شد و EURCHF از ۱٫۲۰ به نزدیکی ۰٫۹۷ سقوط کرد. این اقدام باعث شد تا سرمایه‌گذاران در مواجه با نشست‌های تعیین نرخ بهره با احتیاط عمل کنند. در واقع ریسک تغییر ناگهانی سیاست‌های پولی سوئیس بسیار بالاست. این در حالی است که سایر بانک‌های مرکزی دنیا از تغییر ناگهانی سیاست‌های پولی به شدت دوری می‌کنند.
تمایلات ریسکی بازار
ازآنجایی‌که بانک ملی سوئیس بعد از بحران اقتصاد جهانی نرخ بهره را کاهش داده و به محدوده منفی رسانده، فرصت خوبی برای آربیتراژ نرخ بهره فراهم شده است. سرمایه‌گذاران با استقراض یا فروش فرانک سوییس اقدام به خرید دارایی‌های پربازده می‌کنند. تفاوت نرخ بهره فرانک سوئیس با دارایی‌های پربازده سود این استراتژی است. زمانی که بازارهای مالی نسبت به رشد اقتصاد جهانی خوش‌بین هستند در دارایی‌های پربازده یا ریسکی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به همین دلیل تقاضا برای دارایی پربازده بالا می‌رود. اما در همین حال به خاطر کاهش تقاضا برای دارایی‌های امن مثل فرانک سوییس، فشارهای فروش در این ارز تشدید می‌شود.
با این حال با تشدید جریانات ریسک گریزی بازارهای مالی تقاضا برای دارایی امن مثل فرانک سوییس افزایش می‌یابد. در این میان بازخرید فرانک سوئیس یا تسویه وام‌های گرفته شده از بانک‌های سوئیسی باعث بالا رفتن تقاضا برای فرانک می‌شود و در نتیجه ارزش این ارز تقویت می‌شود. این یعنی فرانک سوئیس رابطه معکوسی با دارایی ریسکی دارد و به عنوان پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
بهترین بروکرهای فارکس را می شناسید؟
با ایران بورس آنلاین در بهترین بروکر فارکس حساب باز کنید
معامله فرانک سوییس
فرانک سوئیس ششمین ارزی است که در دنیا معامله می‌شود و به همین دلیل قدرت نقد شوندگی بالایی دارد. ازآنجایی‌که سوئیس روابط سیاسی و اقتصادی قوی با اتحادیه اروپا دارد، معمولاً سرمایه‌گذاران از فرانک سوییس برای مدیریت و پوشش ریسک‌های اتحادیه اروپا استفاده می‌کنند. در دوره‌هایی که اقتصاد یا فضای سیاسی اتحادیه اروپا ملتهب می‌شود، فرانک سوییس به مقصد اصلی سرمایه‌گذاران تبدیل می‌شود.
علاوه بر این ازآنجایی‌که نرخ بهره سوئیس منفی است و شرایط برای آربیتراژ نرخ بهره فراهم شده، معمولاً فرانک سوئیس به عنوان شاخصی برای جریانات ریسکی بازار عمل می‌کند. به همین دلیل با سقوط بازارهای سهام یا تشدید جریانات ریسک گریزی تقاضا برای فرانک سوییس هم بالا می‌رود و در مقابل بهبود تمایلات ریسک‌پذیری بازار موجب تضعیف فرانک سوئیس می‌شود.
