تئوری اثر پول بُرد یا اثر پول بادآورده (House Money Effect) نشان میدهد که وقتی سرمایهگذاران از سود یا بازدهی معاملات برای سرمایهگذاری مجدد استفاده میکنند، تمایل به تحمل ریسک بیشتری از خود نشان میدهند. در واقع ریسکپذیری افراد در معامله با پولی که از سود سرمایهگذاریها به دست آمده بیشتر از پولی است که از طریق پسانداز یا حقوق ماهانه افراد به دست آمده است.
در واقع اکثر معامله گران چنین تصور میکنند که سود سرمایهگذاری یک پول جداگانه است و همین مسئله باعث میشود تا معاملهگر در مدیریت ریسک و بازدهی خود دچار اشتباه شود. در واقع معاملهگر به اشتباه فکر میکند که این پول “اضافی” است و میتواند با ریسک بالاتری آن را برای معاملات استفاده کند. به همین دلیل معاملهگر در محاسبات خود اشتباه میکند و قوانین استراتژی معاملاتی را زیر پا میگذارد.
درک اثر پول بُرد یا بادآورده
اصلاح “اثر پول بُرد یا بادآورده” برای اولین بار توسط Erci Johnson و Richard Thaler به کار برده شد. وقتی یک قمارباز از شرطبندیهای قبلی پول خوبی به دست میآورد، آن پول را در شرطبندیهای دیگر هم استفاده میکند. در واقع به جای اینکه پول خود را بردارد، تمایل دارد که چند شرطبندی دیگر هم انجام دهد. این تئوری نشان میدهد که معامله گران بعد از معاملات سود ده تمایل دارند که داراییهای ریسکی بیشتری را خریداری کنند. در واقع موفقیت در معاملات قبل باعث میشود تا تحمل ریسک معاملهگر هم افزایش یابد و در معامله بعدی با ریسک بیشتری وارد بازار شود.
اثر پول برد یا بادآورده در میان سرمایهگذاران هم بیشتر به چشم میخورد. سرمایهگذار در یک معامله بازدهی خوبی به دست آورده، اما به جای اینکه این بازدهی را به داراییهای کم ریسک انتقال دهد و یا بخشی از سود را تثبیت کند، وارد معامله ریسکی دیگری میشود. این پدیده در میان معامله گران بازار فارکس و سهام بیشتر مشاهده میشود. معاملهگر هنوز معامله سود ده را نبسته و معامله باز است. اما به جای اینکه تکلیف این معامله را مشخص کند، سریعاً وارد معامله دیگری میشود. چون معاملهگر به اشتباه تصور میکند که سود اضافه به دست آورده، ریسک بیشتری را تحمل میکند. این در حالی است که سود معامله تا وقتیکه بسته نشده، وجود خارجی ندارد. یعنی باید معامله را تثبیت سود کرد تا بتوان گفت که معامله سود ده بوده است.
چگونه به دام “اثر پول بادآورده” نیفتیم؟
تحلیلگران تکنیکال در مواجه با اثر پول بُرد یا بادآورده خیلی حرفهایتر عمل میکنند. آنها به بازدهی معاملات اجازه میدهند تا بیشتر رشد کند. آنها از یک تکنیک ساده مدیریت ریسک استفاده میکنند. به این صورت که با رسیدن معامله به حد سود اول، بخشی از معامله را تثبیت سود میکنند و حد ضرر را به نقطه سربهسر معامله انتقال میدهند تا ریسک معامله به کلی از بین برود و باقیمانده معامله را تا رسیدن بازار به حد سود بعدی باز نگه میدارند. این بهترین راه برای معامله گران بورس سهام و فارکس است. یعنی معاملهگر تکنیکال از تکنیک مدیریت ریسک برای مقابله با اثر پول بُرد یا بادآورده استفاده میکند. در عین حال که اجازه میدهد بازدهی معامله رشد کند، به دام اثر پول بادآورده هم نمیافتد.