استراتژی معامله در فاز خنثی – الگو های سر و شانه، مثلث و پرچم

دوره‌های نوسانی در طول بازارهای روند دار یا پیش از شروع روند جدید اتفاق می‌افتند. الگوهای نوسانی یا همان الگو های نموداری انواع مختلفی دارد مثل الگوی مستطیلی (فاز خنثی)، الگوی کُنج، الگوی مثلثی، الگوی اوج/کف دوقلو و… تمام الگوهای نوسانی نشان می‌دهند که بازار وارد دوره استراحت شده و بازار در مرحله بلاتکلیفی قرار دارد. معامله گران با استفاده از این دوره می‌توانند حرکت بعدی بازار را پیش‌بینی کنند. هم چنین بازیگران بزرگ بازار از دوره‌های نوسانی برای ورود به معاملات با چشم‌انداز بلندمدت استفاده می‌کنند.

بین سه الگوی نوسانی مانند دامنه نوسانی (مستطیل)، دامنه‌های شیب‌دار نوسانی (مثل پرچم) و الگوی مثلثی (مثلث‌ها، کنج) تفاوت‌هایی وجود دارد.

این الگو با دو خط افقی مشخص می‌شود و قیمت بین این خطوط نوسان می‌کند. قیمت زمان زیادی را صرف تکمیل الگوی مستطیلی می‌کند. معامله‌گرانی که مهارت ترید در این الگو را دارند می‌توانند به خوبی از این الگو سود ببرند. معامله گران آماتور در شکست‌های جعلی این الگو وارد معامله می‌شوند که در نتیجه با ضرر و زیان مواجه می‌شوند. به تصویر زیر نگاه کنید، قیمت در دامنه محدود نوسانی حرکت می‌کند و شکست‌های جعلی در سقف و کف دامنه شکل گرفته است. بدین ترتیب مهم است که بعد از شکست قطعی الگو و خروج بازار از فاز خنثی، وارد بازار شوید.

پرچم‌ نیز الگوهای نوسانی است که در طول روند بازار شکل می‌گیرد. معامله گران آماتور، الگوی پرچم را به عنوان یک الگوی بازگشتی در نظر می‌گیرند، اما معامله گران حرفه‌ای منتظر شکست الگو و ادامه روند پیشین بازار می‌مانند. الگوی پرچم به طور معمول زمانی قابل‌اعتماد است که موج پیش از پرچم قوی باشد. در این صورت احتمال ادامه روند پیشین وجود دارد. به خاطر داشته باشید که یک روند بدون الگوی نوسانی، موجب رشد و شکوفایی بازار می‌شود ولی در نهایت این روند، یک روند ناپایدار خواهد بود.

مهم‌ترین عامل در تجزیه و تحلیل الگوهای مثلثی چگونگی ارتباط خطوط روندی بالا و پایین با یکدیگر است.

حالا نوبت به معامله الگوهای نوسانی می‌رسد. در ادامه سه مفهوم و تکنیک آورده شده است که معامله گران با استفاده از آن‌ها می‌توانند سود خوبی به دست آورند. سخت‌ترین قسمت معامله با الگوهای نوسانی، شناسایی شکست‌های جعلی و عدم گرفتار شدن در این شکست‌ها است. سه مفهوم زیر به شما کمک خواهند کرد تا شکست‌های احتمالی در حین نوسان را شناسایی کنید.

تجزیه و تحلیل حجم معاملات بازار می‌تواند سرنخ‌هایی به معامله گران بدهد و این سرنخ‌ها ظریف و کوچک هستند اما می‌توانند اتفاقات بعدی بازار را پیش‌گویی کنند. در طول یک دامنه نوسانی حجم معاملات بازار کم است. اما وقتی‌که قیمت به سقف یا کف الگو نزدیک می‌شود، حجم معاملات افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به شکست الگو نیز شود. تصویر زیر نشان می‌دهد که هر بار قیمت از الگویی نوسانی خارج شده و یا به نزدیکی سقف و کف رسیده است، حجم معاملات افزایش یافته است. هم چنین زمانی که یک شکست جعلی در الگو رخ داده، میزان حجم معاملات کم بوده است.

هر چقدر دوره یک دامنه نوسانی طولانی‌تر باشد و به تدریج فاصله اوج و کف الگو کوتاه‌تر شود، حرکت بعدی بازار قوی‌تر خواهد بود. با این حال هر چقدر دامنه نوسانی بلندتر باشد، معامله گران بیشتری به آن توجه می‌کنند. ازآنجایی‌که معامله گران ماهر سعی می‌کنند معامله گران آماتور را از بین ببرند، از این رو محدوده‌های نوسانی بلند اغلب شکست‌های جعلی زیادی دارند. در دامنه‌های بلند، عدم ورود زودهنگام (یا عدم تلاش برای پیش‌بینی شکست) رمز موفقیت در معاملات است.

معمولاً در بازار سهام، قیمت بعد از شکست الگو حرکت سریعی از خود به نمایش می‌گذارد، بدین معنی که معمولاً حرکت شارپ دارند. اما در بازار فارکس، قیمت به سمت سطح شکسته شده بازمی‌گردد و سقف یا کف الگو را دوباره لمس می‌کند. تصویر زیر نمودار USDJPY را نشان می‌دهد که شامل الگوهای نوسانی زیادی است. بازار بعد از هر بار شکست سقف یا کف الگو، به سمت دامنه نوسانی بازگشته و به سقف/کف آن برخورد مجدد داشته است. بنابراین یک معامله‌گر می‌تواند یا معامله شکست اولیه را انتخاب کند (و مرتباً با شکست‌های نادرست روبرو می‌شود) یا منتظر برخورد مجدد قیمت بماند و سپس وارد بازار شود. در اینجا ترجیح “بهتر” یا “بدتری” وجود ندارد بلکه به ترجیحات شخصی معامله‌گر باز می گردد و اینکه کدام سبک برای او مناسب است.

الگوی سر و شانه یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین الگوهای فارکس است. الگوی سر و شانه از دو شانه و یک سر در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود و یک الگوی بازگشتی است. الگوی سر و شانه معکوس هم دقیقا برعکس تصویر بالایی است. الگوی معکوس در انتهای حرکت نزولی شکل می گیرد.

تشخیص الگوی سر و شانه در بازار و معامله با آن بسیار آسان و سودآور است. از آنجایی که خط گردن الگو، با وصل کردن کف (در الگوی سر و شانه) و اوج‌های بین دو شانه (در الگوی سر و شانه معکوس) رسم می‌شود، شکست این خط نیز می‌تواند نقطه ورود به معامله را نشان دهد. مزیت دیگر الگوی سر و شانه این است که بعد از شکست خط گردن، هدف قیمتی را مشخص می‌کند. هدف قیمتی الگو معمولاً نصف ارتفاع الگو و در ادامه کل ارتفاع الگو است.

همان‌طور که از اسم این الگو پیداست، یک الگوی تکنیکال است که دامنه حرکت قیمتی رفته رفته باریک‌تر می‌شود. الگوی مثلث برخلاف الگوی سر و شانه، یک الگوی ادامه دهنده است. بدین معنی که بعد از شکست الگو، قیمت تمایل دارد که در مسیر قبلی حرکت کند. بدین ترتیب با شکست حمایت یا مقاومت الگو، می‌توان به فکر معامله بود و اهداف قیمتی را شناسایی کرد.

الگوی مثلث از مشهورترین الگوهای نموداری است که تشخیص آن ساده است و می‌تواند سودآوری زیادی برای معامله‌گر داشته باشد. الگوهای مثلثی که در نمودارهای روزانه و چهارساعته تشکیل می‌شوند، بهتر عمل می‌کنند. مثلث‌های نمودار روزانه اعتبار بیشتری دارند. این الگو در مقایسه با الگوی سر و شانه سریع‌تر عمل می‌کند و این امکان را به شما می‌دهد که در مدت‌زمان کوتاهی سود خوبی به دست آورید. معمولاً این الگو در دوره‌های خنثی و اصلاحی بازار تشکیل می‌شود.
اما این نکته را به یاد داشته باشد که نسبت ریسک به ریوارد الگوی مثلث می‌تواند برای معامله گران خطرساز باشد. به ویژه الگوهایی که در نمودار روزانه تشکیل می‌شوند.

معامله گران هنگام معامله با الگوی مثلث مرتکب سه اشتباه رایج می‌شوند:
اولین و شاید شایع‌ترین اشتباه این است که معامله گران سعی بر این دارند که ضلع‌های بالا و پایین را دقیقاً با اوج و کف‌های تشکیل شده در بازار انطباق دهند. بایستی توجه داشته باشید که اگر اوج یا کف قیمتی که تشکیل شده، نشانگر یک حرکت معنادار نباشد، باید نادیده گرفته شود. در بازاری مثل فارکس همیشه نویزهایی هم وجود دارد که گاهی اوقات باید نادیده گرفته شوند.

می‌توان گفت الگوی پرچم نام دیگری برای کانال است. پرچم صعودی/نزولی همانند سایر الگوهای نموداری در انتهای یک حرکت صعودی/نزولی و در فاز اصلاحی شکل می‌گیرد و یک الگوی ادامه دهنده است. بدین معنی که بعد از شکست الگو، بازار به روند قبلی ادامه می‌دهد. الگوی پرچم در واقع نشان دهنده دوره بلاتکلیفی در بازار است، جایی که در آن خریداران و فروشندگان در حال مبارزه برای به کنترل گرفتن بازار هستند.

این الگو می‌تواند مانند دو الگوی قبلی سودآوری خوبی داشته باشد. اگر الگوی پرچم نزولی/صعودی شکسته شود، می‌تواند نسبت ریسک به ریوارد مطلوبی داشته باشد. از آنجایی که هدف قیمتی این الگو بر اساس اندازه میله آن اندازه گرفته می‌شود، از این رو الگوی پرچم اجازه می‌دهد که معامله‌گر معمولاً چند صد پیپ سود به دست بیاورد.

در الگوی پرچم نیز مواردی وجود دارد که باید هنگام معامله مراقب آن‌ها باشید. اولین و واضح‌ترین مورد این است که نباید اوج و کف‌ها از سقف و کف پرچم بیرون باشند. به عبارتی بایستی اوج و کف‌ها در یک راستا و داخل کانال باشند.

پرچم صعودی در طول یک روند صعودی شکل می‌گیرد. بعد از یک موج صعودی، قیمت در یک محدوده متراکم به سمت پایین و شیب دار نوسان می‌کند که این محدوده مانند یک پرچم است. به طور معمول، تریدرها از خطوط روند برای ترسیم سطوح پرچم استفاده می‌کنند. در تصویر زیر، شماتیک پرچم صعودی نشان داده شده است. زمانی که قیمت به بالای سقف الگوی پرچم عبور کند، رالی صعودی اخیر تا سطوح بالاتر احیا خواهد شد.

گام اول در یافتن الگوی نموداری پرچم، اطمینان حاصل کردن از وجود روند صعودی قوی در بازار است. موج صعودی در تصویر زیر تأیید می‌کند که قدرت در دست خریداران است. یکی از اشتباه های تریدرها این است که در طول موج صعودی قیمت را تعقیب می کنند، زیرا احتمال بازگشت بازار بعد از شکل گیری یک اوج قیمتی موقت وجود دارد. معامله با الگوی نموداری پرچم صعودی می تواند نتیجه مطلوبی برای معامله گران ارائه دهد، زیرا تریدرها منتظر اصلاح قیمت هستند و می توانند در سطوح پایین تر وارد معامله خرید شوند، که در این صورت نسبت ریسک به ریوارد بهتری خواهند داشت.

پرچم نزولی نیز همانند پرچم صعودی عمل می‌کند، اما در طول روند نزولی اتفاق می‌افتد و به عنوان یک الگوی ادامه‌ دهنده روند به سمت پایین عمل می‌کند. در این الگو، قیمت در یک دامنه نوسانی متراکم و شیب دار به سمت بالا معامله می‌شود و یک پرچم را بر روی یک ستون شکل می‌دهد که این امر نشان‌دهنده ادامه‌ی روند نزولی اخیر است. زمانی که قیمت به زیر پرچم عبور می کند، اغلب معامله گران به دنبال معامله فروش هستند.

در این بخش، قصد داریم که ترکیب برخی از استراتژی‌های معاملاتی با پرچم‌های صعودی و نزولی را بررسی کنیم تا از مفاهیم و ابزارهای مختلف برای بهبود فرآیند تصمیم‌گیری در معاملات استفاده نماییم. به طور معمول معامله فقط با استفاده از پرچم‌ بدون وجود تائیدیه دیگری توصیه نمی‌شود. همانند سایر الگوهای نموداری، بهتر است استراتژی‌های مبتنی بر الگوی نموداری را در یک سیستم معاملاتی با قوانین و مفاهیم مشخص اجرا کنید. برای شروع ساده، اضافه کردن یک میانگین متحرک (میانگین متحرک ساده ۵۰ روزه یا SMA 50) می‌تواند به تشخیص بهتر پولبک الگوی نموداری پرچم کمک کند. در مثال زیر، میانگین متحرک ساده ۵۰ روزه به عنوان یک سطح حمایتی در طول الگوی نمودای پرچم عمل کرده است.

در این استراتژی، قصد داریم از پرچم نزولی با ترکیب چند تایم فریم (مولتی تایم فریم) استفاده نماییم. تصویر زیر یک پرچم نزولی در تایم فریم ۱ ساعته را نشان می دهد. به جای ساده‌سازی معامله از طریق شکست خط روندی، می‌توانیم به دنبال سیگنال‌های معاملاتی دیگری بگردیم که ممکن است کیفیت معامله را بهبود بخشند.

در تصویر زیر، میانگین های متحرک نمایی ۱۰، ۳۰ و ۵۰ روزه به نمودار افزوده شده‌اند. در طول پولبک، قیمت به زیر هر سه میانگین متحرک نمایی عبور کرده که نشانه ای از افزایش مومنتوم نزولی است. هر چند قیمت در الگوی نموداری پرچم صعودی قرار دارد اما وارد شدن به یک موقعیت خرید در این نقطه زودهنگام خواهد بود، زیرا قیمت ساختار نزولی را نشان می‌دهد.

در مثال زیر، الگوی پرچم صعودی پس از شکست ناحیه مقاومتی قبلی (ناحیه حمایتی فعلی) در یک روند صعودی بلندمدت شکل گرفته است. پرچم صعودی به سمت محدوده حمایتی جدید بازگشته و حتی به زیر آن عبور کرده است، این امر از کیفیت و اعتبار الگوی نموداری پرچم کم نمی کند. قیمت به صورت داینامیک حرکت می کند و انتظار نمی‌رود که بازار همیشه به نقاشی‌های نموداری واکنش نشان دهد.