مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر معامله گر تازه‌واردی در دنیای مالی باید بیاموزد. تسلط بر مدیریت ریسک، تضمین‌کننده‌ی بقاء و موفقیت شما در بازارهای مالی خواهد بود. بدون داشتن یک رویکرد منظم برای مدیریت ریسک، حتی بهترین استراتژی‌های معاملاتی می‌توانند به سرعت با شکست مواجه شوند.
شاید بپرسید، «چرا درک مفهوم مدیریت ریسک تا این حد اهمیت دارد؟» برخلاف مؤسسات مالی بزرگ، معامله‌گران خرد مانند شما، اغلب دارای سرمایه‌ی محدودی هستند. این موضوع شما را در برابر نوسانات بازارهای مالی آسیب‌پذیر می‌کند. داشتن یک استراتژی قدرتمند برای مدیریت ریسک، نه تنها از سرمایه شما محافظت می‌کند، بلکه به‌عنوان یک سپر روانی نیز عمل می‌کند. در واقع با استفاده از مدیریت ریسک، تصمیمات معاملاتی شما به دور از هیجان باقی می مانند.
هرچند شناسایی فرصت‌های سودآور، مهارتی ارزشمند است؛ اما حفظ و مدیریت سرمایه، بهترین معامله‌گران را از سایرین متمایز می‌کند. در این مقاله، قصد داریم شما را با دو ابزار مهم مدیریت ریسک آشنا کنیم: سفارشات حد سود و حد ضرر و همچنین نحوه‌ی استفاده از آنها در معاملات را توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالب
سفارش حد سود چیست؟
سفارش‌های حد سود (Take-Profit) و حد ضرر (Stop-Loss) دو ابزار مهم در دنیای معاملاتی به شمار می‌آیند. این ابزارها از ارکان کلیدی یک استراتژی کارآمد برای مدیریت ریسک هستند.
بهترین بروکرهای فارکس را می شناسید؟
با ایران بورس آنلاین در بهترین بروکر فارکس حساب باز کنید
سفارش حد سود یا TP، سطح قیمتی از پیش تعیین‌شده‌ای است که معامله‌گر برای بستن یک موقعیت باز و کسب سود، در نظر می‌گیرد. این سطح قیمتی را می‌توان به‌عنوان هدف نهایی در نظر گرفت؛ هنگامی که قیمت به این سطح برسد، پوزیشن معاملاتی به‌صورت خودکار بسته می‌شود. بدین ترتیب، شما از کسب میزان سود موردنظر خود اطمینان حاصل می‌کنید. هرچند ممکن است قیمت دارایی پس از رسیدن به هدف شما همچنان افزایش یابد، اما با تعیین حد سود، دیگر درگیر حرص و طمع برای کسب سود بیشتر نخواهید شد.
سفارش حد ضرر چیست؟
در مقابلِ حد سود، سفارش حد ضرر یا SL دستوری است که به کارگزاری برای خرید و فروش در رسیدن قیمت به سطح خاصی داده می‌شود. این ویژگی برای محدودکردن ضرر شما در یک موقعیت معاملاتی کاربرد دارد. حد ضرر معمولا روی قیمتی پایین‌تر از قیمت جاری بازار تنظیم می‌شود. اگر معامله آنطور که انتظار داشتید پیش نرود، سفارش حد ضرر به‌صورت خودکار فعال شده و با بستن موقعیت، میزان ضرر شما را در سطح از پیش تعیین‌شده‌ای محدود می‌کند.
در کجا و چه زمانی می‌توان از سفارشات حدسود و حدضرر استفاده کرد؟
معامله‌گران می‌توانند از سفارشات TP و SL برای طیف وسیعی از بازارهای مالی استفاده کنند. این روش، بهترین راه برای «ثبت خودکار سود» یا «محدود کردن ضرر» به شمار می‌آید. در ادامه، به برخی از بازارهای رایجی که در آنها از این نوع سفارشات استفاده می‌شود، اشاره می‌کنیم:
- بازار فارکس: این بازار یکی از محبوب‌ترین بازارهایی است که در آن از سفارشات TP و SL استفاده می‌شود. معامله‌گران فارکس می‌توانند با تعیین این سفارشات، از موقعیت‌های خود در برابر نوسانات ناگهانی قیمت محافظت کنند.
- بازار سهام: معامله‌گران روزانه (Day Trader) یا نوسان‌گیر (Swing Trader) در بازار سهام اغلب از این نوع سفارشات استفاده می‌کنند.
- بازار کالاها: در بازار کالاها مانند نفت، طلا و چه محصولات کشاورزی، معامله‌گران برای مدیریت ریسک معاملات خود، از سفارشات TP و SL بهره می‌گیرند.
- قراردادهای آتی: معامله‌گران قراردادهای آتی نیز می‌توانند با تعیین TP و SL، ریسک ناشی از تغییرات شدید قیمت را مدیریت کنند.
- اختیارات معامله (Options): در حالی که معامله‌گران Options ممکن است به همان شیوه‌ی معامله‌گران سایر بازارها از TP و SL استفاده نکنند، اما همچنان می‌توانند سطوح قیمتی خاصی را برای بستن خودکار موقعیت‌های خود تعیین کنند.
- قراردادهای ما‌به‌التفاوت (CFD): این قراردادها به معامله‌گران اجازه می‌دهند بدون مالکیت مستقیم دارایی، روی تغییر قیمت آن شرط‌بندی کنند. در این نوع معاملات نیز سفارشات TP و SL بسیار کاربردی هستند.
- ارزهای دیجیتال: ارزهای دیجیتال از نوسان‌پذیرترین بازارها هستند و به همین دلیل معامله‌گران به طور مرتب از TP و SL برای مدیریت ریسک خود استفاده می‌کنند.
- صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF): این صندوق ها مشابه با سهام هستند و معامله‌گران ETF می‌توانند این نوع سفارشات را برای بستن خودکار موقعیت‌ها در سطوح از پیش تعیین‌شده تنظیم کنند.
- اوراق قرضه: استفاده از این نوع سفارشات در بازار اوراق قرضه به اندازه‌ی برخی بازارهای دیگر رایج نیست، اما معامله‌گران اوراق قرضه نیز به‌خصوص در پلتفرم‌های معاملات الکترونیکی، می‌توانند از TP و SL استفاده کنند.
چگونه سفارشات حد سود و حد ضرر می‌توانند به کنترل تصمیمات احساسی کمک کنند؟
سفارشات حد سود و حد ضرر می‌توانند خطرات ناشی از تصمیم‌گیری‌های احساسی را خنثی کنند. معامله‌گران با تعیین نقاط خروج از پیش تعیین‌شده، هم برای کسب سود احتمالی و هم برای پذیرش حد ضرر قابل قبول، یک چارچوب شفاف برای معاملات خود ایجاد می‌کنند. این چارچوب، به‌عنوان سدی در برابر هوس‌های ناشی از احساسات عمل می‌کند.
سفارش حد سود اطمینان می‌دهد که سود در یک سطح مشخصی، تثبیت می‌شود. برعکس، حد ضرر یک شبکه‌ی ایمنی فراهم می‌کند و تضمین می‌کند که در مواجهه با نوسانات منفی بازار، ضررها در سطحی که برای معامله‌گر قابل قبول است، محدود شوند.
اهمیت حفظ سرمایه در معاملات
برای یک تازه‌وارد در دنیای معاملات، حفظ سرمایه حیاتی است. در اینجا دلایل آن را ذکر می‌کنیم:
- سرمایه اولیه، نجات‌دهنده و ابزار یادگیری شماست: سرمایه اولیه‌ی یک معامله‌گر تازه‌کار، هم حکم نجات‌دهنده و هم ابزار یادگیری او را دارد. در دنیای در حال تغییر معاملات، اشتباه کردن اجتناب‌ناپذیر است، به‌ویژه در مراحل اولیه. حفظ سرمایه این اطمینان را حاصل می‌کند که معامله‌گران تازه‌کار بتوانند بدون اینکه به‌طور کامل از دور خارج شوند، از این اشتباهات درس بگیرند.
- حفظ سرمایه، طول عمر شما را در عرصه‌ی معاملات تضمین می‌کند: هرچه مدت زمان بیشتری در این حرفه فعالیت کنید، تجربه‌ی بیشتری کسب می‌کنید.
- حفظ تعادل روانی در معاملات: معاملات می‌توانند در مراحل اولیه به همان اندازه که یک چالش تکنیکال هستند، یک چالش روانی نیز باشند. متحمل شدن ضررهای قابل توجه می‌تواند از نظر روحی فرساینده باشد و اعتماد به نفس را از بین ببرد. معامله‌گران تازه‌کار می‌توانند با تمرکز بر حفظ سرمایه، وضعیت روانی باثبات‌تری داشته باشند که برای تصمیم‌گیری منطقی حیاتی است.
زمان مناسب برای استفاده از سفارش حد سود
تعیین زمان مناسب برای استفاده از سفارش حد سود مهارتی است که به مرور زمان با کسب تجربه به دست می‌آید. بسیاری از تصمیمات اولیه‌ی معامله‌گران تازه‌کار بر اساس حدس و گمان است. این موضوع کاملا طبیعی و قابل انتظار است. با کسب تجربه، شما با ابزارهای تکمیلی مانند تحلیل تکنیکال آشنا می‌شوید که به تصمیم‌گیری‌هایتان کمک می‌کند.
برخی، معامله‌گری را مانند پیش‌بینی مسیر پرش یا توقف یک توپ در زمین بازی تشبیه می‌کنند. برای این کار، معامله‌گران اغلب از الگوهای گذشته‌ای که مشاهده کرده‌اند، استفاده می‌کنند. آنها با به‌کارگیری تحلیل تکنیکال، سطوح مهمی مانند سطوح حمایتی و مقاومتی را تعیین می‌نمایند. این سطوح به ترتیب، پایین‌ترین و بالاترین قیمت‌های یک دارایی در گذشته هستند. معامله‌گران با بررسی این الگوها و استفاده از این ابزارها، اهداف سود خود را تعیین می‌کنند و تصمیم می‌گیرند برای کسب بیشترین درآمد، در چه سطوحی خریدوفروش انجام دهند.
نقش تحلیل بنیادی در تعیین حد سود
در حالی که تحلیل تکنیکال در مورد بررسی داده‌های گذشته است، می‌توان تحلیل بنیادی را به‌عنوان «گزارش سلامت» یک سهام یا دارایی در نظر گرفت. تحلیل بنیادی به اخبار مهم اقتصادی یا میزان سود یک شرکت توجه می‌کند. اگر شرکتی سود قابل توجهی را اعلام کند یا اخبار اقتصادی مثبتی منتشر شود، ممکن است قیمت سهام آن افزایش یابد. بنابراین، معامله‌گران از این اطلاعات برای تعیین نقاط حد سود خود استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، انویدیا (Nvidia) سهمی است که در حال حاضر به دلیل انتشار گزارش درآمد بی‌سابقه‌ی خود، توجهات را به خود جلب کرده است. این درآمد ناشی از روی آوردن صنایع مختلف به هوش مصنوعی است. اگر به اخبار توجه نداشته باشید، نمی‌دانید چه زمانی باید روی فروش این سهام اقدام کنید.
تأثیر سطوح قیمتی روانشناختی بر تعیین حد سود
تصور کنید وارد فروشگاهی می‌شوید و به جای دیدن قیمت ۱۰ دلار، قیمت ۹.۹۹ دلار را روی کالا مشاهده می‌کنید. با اینکه این قیمت فقط یک سنت کمتر است، اما به نظر می‌رسد معامله‌ی بهتری است. این موضوع به دلیل «سطوح قیمتی روانشناختی» است؛ قیمت‌هایی که برای ما جذاب‌تر یا مهم‌تر به نظر می‌رسند.
در معاملات، این سطوح روانشناختی مانند اعداد رُند، نقاطی هستند که معامله‌گران تصمیم می‌گیرند سود خود را در آن نقاط برداشت کنند. برای مثال، ممکن است بسیاری از معامله‌گران برای سهامی که به قیمت ۱۰۰ دلار نزدیک می‌شود، حد سود خود را درست پایین‌تر از این سطح تعیین کنند. به این دلیل که ۱۰۰ دلاری عددی بزرگ، رُند و به یاد ماندنی است. انسان‌ها از نظر این نوع ترجیحات شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. بنابراین، همان‌طور که قیمت ۹.۹۹ دلاری مشتریان را به خرید ترغیب می‌کند، این «سطوح روانشناختی» در بازار نیز می‌توانند معامله‌گران را جذب کرده و روی تصمیم‌گیری آنها در مورد برداشت سود تأثیر بگذارند.
انواع سفارشات حد ضرر
اگرچه برای ثبت سود تنها یک روش وجود دارد، اما روش‌های مختلفی برای تعیین حد ضرر وجود دارد:
- حد ضرر مطلق (Hard SL): در معاملات، حد ضرر مطلق یا حد ضرر ثابت یک سطح قیمتی از پیش تعیین شده است که شما برای جلوگیری از ضرر بیشتر، در آن قیمت سهام یا دارایی خود را به فروش می‌رسانید. در این روش جایی برای تردید یا تأخیر وجود ندارد؛ به محض اینکه قیمت به سطح تعیین‌شده برسد، شما از معامله خارج می‌شوید. این نوع حد ضرر، حکم تور ایمنی معامله‌گر را دارد و تضمین می‌کند که در گرداب نوسانات شدید بازار که خارج از تحمل شما است، گرفتار نشوید.
- حد ضرر دنباله‌دار (Trailing Stop): در تریلینگ استاپ، نقطه SL به اندازه مقدار معینی از قیمت فعلی دارایی دورتر می‌شود. وقتی قیمت دارایی به سمت مثبت حرکت می‌کند، استاپ لاس نیز به سمت بالا حرکت می‌کند و تا زمانی که قیمت دارایی در جهت مثبت معامله حرکت می کند تا سود شما را تضمین نماید. این ویژگی اجازه می‌دهد تا تریدرها از مزیت‌های افزایشی بازار بهره‌مند شده و در صورتی که جهت بازار خلاف معامله تغییر کند، استاپ لاس فعلی را حفظ کنند و سود کمتری از دست بدهند.
- حد ضرر ذهنی (Mental Stop): حد ضرر ذهنی یکی دیگر از روش‌های تعیین حد ضرر است که به جای استفاده از پلتفرم معاملاتی، بر اساس تصمیم معامله‌گر انجام می‌شود. در این روش، معامله‌گر به طور ذهنی سطح قیمتی را مشخص می‌کند که در صورت رسیدن قیمت به آن، دارایی خود را به فروش می‌رساند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
مزایا و معایب استفاده از سفارشات حد سود و حد ضرر
مزایا
۱_کاهش تأثیر احساسات
- معاملات عینی: سفارشات حد سود و حد ضرر به شما کمک می‌کنند تا با تعیین سطوح قیمتی از پیش تعیین‌شده برای ورود و خروج از معاملات، از تصمیم‌گیری‌های احساسی و تکانشی دوری کنید.
- کنترل ترس و طمع: این سفارشات با حذف عنصر احساسات از فرآیند معاملاتی، به شما کمک می‌کنند تا در برابر ترس از ضرر و یا طمع کسب سود بیشتر، انضباط بیشتری داشته باشید.
۲_مدیریت ریسک
- محدود کردن ضرر: سفارشات حد ضرر با تعیین سطح قیمتی مشخص برای خروج از معامله در صورت افت قیمت، از ضررهای شما بیشتر از حد تعیین شده محافظت می‌کنند.
- حفظ سرمایه: این نوع سفارشات به شما کمک می‌کنند تا از ضررهای سنگین و خارج شدن از معاملات در زمان نامناسب جلوگیری کنید.
- افزایش طول عمر معاملاتی: مدیریت ریسک مناسب، یکی از کلیدهای اصلی موفقیت در معاملات و حفظ سرمایه در بلندمدت است.
۳_ثبت سود
- تثبیت سود: سفارشات حد سود به شما این امکان را می‌دهند تا زمانی که قیمت به سطح هدف شما می‌رسد، به‌طور خودکار از معامله خارج شده و سود خود را حفظ کنید.
- جلوگیری از ضررهای احتمالی: این نوع سفارشات به خصوص در شرایطی که بازار روند خود را معکوس می‌کند، مفید هستند و از از دست رفتن سودهای کسب‌شده جلوگیری می‌کنند.
۴٫بازدهی: هر دوی سفارشات حدضررو حدسود امکان معاملات خودکار را فراهم می‌کنند، به این معنی که حتی در صورت نبود شما پشت صفحه نمایش، موقعیت‌ها قابل بستن هستند. بدین ترتیب می توانید در بازارهای پرنوسان، با خیال راحت از صفحه نمایش معاملات دور شوید.
معایب
۱_خروج زودهنگام از معاملات
- از دست دادن سود: نوسانات طبیعی بازار می‌توانند گاهی اوقات باعث فعال شدن زودهنگام سفارشات حد ضرر شوند، حتی قبل از اینکه روند اصلی بازار شکل بگیرد. این امر می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت‌های کسب سود بیشتر شود. معامله‌گران ممکن است پس از فعال شدن زودهنگام حد ضرر، پشیمان شوند، به خصوص اگر قیمت بعداً در جهت دلخواه آنها حرکت کند.
۲_عدم انعطاف‌پذیری
- عدم تطبیق با شرایط جدید: پس از تعیین حد سود و حد ضرر، این سفارشات لغو نمی‌شوند، مگر اینکه به‌طور دستی توسط معامله‌گر انجام شود. این امر می‌تواند مانع از استفاده از فرصت‌های جدید یا خروج از معاملات در صورت تغییر شرایط بازار شود.
- نادیده گرفتن اطلاعات جدید: اتکای صرف به حد سود و حد ضرر می‌تواند مانع از تجزیه و تحلیل لحظه‌ای بازار و استفاده از اطلاعات جدیدی شود که ممکن است بر روند قیمت تأثیر بگذارد.
۳_لغزش قیمت (Slippage): این یک جنبه‌ی مهم در بازارهای نوسانی مانند فارکس و ارزهای دیجیتال است. قیمت اجرایی واقعی سفارشات حد ضرر یا حد سود ممکن است با قیمت تعیین‌شده متفاوت باشد و منجر به ضررهای غیرمنتظره یا کاهش سود شود.
۴_وابستگی بیش از حد: اتکای بیش از حد به حد سود و حد ضرر می‌تواند مانع از یادگیری و پیشرفت معامله‌گر در تحلیل بازار و توسعه استراتژی‌های معاملاتی خود شود.
۵_حس امنیت کاذب
- ریسک‌پذیری بیش از حد: برخی از معامله‌گران ممکن است با اتکا به این سفارشات، ریسک‌های بیشتری را در معاملات خود بپذیرند، زیرا تصور می‌کنند که در صورت ضرر، حد ضرر از آنها محافظت می‌کند.
- غفلت از مدیریت ریسک: استفاده از حد سود و حد ضرر به منزله‌ی مدیریت ریسک کامل نیست و معامله‌گران همچنان باید سایر اقدامات احتیاطی را برای مدیریت سطوح ریسک در معاملات خود انجام دهند.
در حالی که سفارشات حد سود و حد ضرر ابزارهای ضروری برای مدیریت ریسک و اجرای استراتژی به شمار می‌آیند، کارایی آنها در گروِ به کارگیری دقیق آنها همراه با استراتژی‌های معاملاتی دقیق است.
اشتباهات رایج در استفاده از سفارشات حد سود و حد ضرر و نحوه ی اجتناب از آنها
سفارشات حد سود و حد ضرر، ابزارهای ارزشمندی برای معامله گران هستند، اما خالی از نقص نیستند. یک استراتژی معاملاتی موفق، این ابزارها را در کنار انعطاف پذیری و یادگیری مستمر به کار می گیرد. در عین حال، نیاز به تفکر سریع و آنی نیز وجود دارد.
در اینجا برخی از اشتباهات رایج در استفاده از این ابزارها آورده شده است:
۱_تعیین حد ضررهای خیلی نزدیک
یکی از رایج ترین اشتباهات، به ویژه در بین معامله گران تازه کار، تعیین سطوح حد ضرر خیلی نزدیک به نقطه ورود است. این امر اغلب منجر به بسته شدن زودهنگام موقعیت شما در واکنش به نوسانات عادی بازار می شود، حتی اگر روند کلی به نفع معامله گر باشد، این تله ای است که تازه‌کارها با آن مواجه می‌شوند و تنها با کسب تجربه می‌توان از آن خارج شد.
چگونه از آن اجتناب کنیم: شما باید اطمینان حاصل کنید که حد ضرر خود را در سطحی تعیین کرده‌اید که به معامله‌ی شما کمی فضا برای نوسان بدهد. این کار ممکن است شامل تجزیه و تحلیل میانگین نوسانات دارایی و تعیین حد ضرر کمی فراتر از آن باشد.
۲_عدم تعدیل حد ضرر
برخی از معامله گران با سودآور شدن معامله و حرکت آن در جهت دلخواه، فراموش می کنند که حد ضرر خود را برای محافظت از سودهایشان تعدیل کنند. این امر آنها را در برابر تغییر جهت بازار آسیب پذیر می سازد.
چگونه از آن اجتناب کنیم: این یک موقعیت ایده‌آل برای استفاده از تریلینگ استاپ است که همگام با افزایش قیمت در جهت سود، حرکت می‌کند و با تغییر مساعد قیمت، سطح حد ضرر را به طور خودکار تنظیم می‌کند.
۳_تعیین اهداف دلخواه
گاهی اوقات معامله‌گران سطوح حد سود خود را بر اساس مقدار سود مورد نظر به جای تحلیل واقعی بازار تعیین می‌کنند. این کار می‌تواند در صورت تعیین حد سود در سطح پایین، سود شما را کاهش دهد یا باعث شود منتظر هدفی باشید که بازار دلیلی برای رسیدن به آن ندارد.
چگونه از آن اجتناب کنیم: سطوح حد سود خود را بر اساس تحلیل تکنیکال یا بنیادی صحیح پایه‌گذاری کنید. به دنبال نقاط منطقی مقاومت یا چرخش‌های احتمالی بازار باشید، نه اعداد و ارقام سود نجومی.
4_بی‌توجهی به رویدادهای خبری مهم
اخبار اقتصادی یا اخبار مهم شرکت‌ها می‌توانند منجر به نوسانات ناگهانی و شدید بازار شوند. اگر آماده نباشید، این رویدادها می‌توانند شما را از سطوح حد سود یا حد ضرر عبور دهند.
چگونه از آن اجتناب کنیم: همیشه از تقویم اقتصادی و رویدادهای خبری مهم آگاه باشید. در چنین مواقعی، سطوح حد ضرر یا حد سود خود را افزایش دهید یا از انجام معامله اجتناب کنید.
۵_وابستگی بیش از حد به حد ضررهای ذهنی
در حالی که حد ضررهای ذهنی می‌توانند مفید باشند، اما تکیه صرف بر آنها می‌تواند مشکل‌ساز شود. سوگیری‌های احساسی می‌توانند شما را از خروج در زمان رسیدن به سطح از پیش تعیین‌شده باز دارند.
چگونه از آن اجتناب کنیم: تا حد امکان از سفارشات حد ضرر واقعی استفاده کنید. آنها نظم را برقرار کرده و اطمینان می‌دهند که حتی در اوج احساسات، به برنامه‌ی معاملاتی خود پایبند باشید.
۶_عدم بازبینی سطوح
با گذشت زمان و در دسترس قرار گرفتن اطلاعات بیشتر، سطوح اولیه‌ی حد سود و حد ضرر ممکن است دیگر مناسب نباشند. پایبندی خشک به سطوح قدیمی می‌تواند به شما آسیب برساند.
چگونه از آن اجتناب کنیم: با ارائه‌ی داده‌های جدید، موقعیت‌های خود را به طور مداوم بروز رسانی کنید. با تغییر چشم‌انداز بازار، اهداف شما نیز باید تغییر کند.
نتیجه‌گیری
سفارشات حد سود (TP) و حد ضرر (SL) دو مورد از ابزارهای ضروری در جعبه ابزار هر معامله‌گر هستند که به آنها امکان می‌دهند تا رویکردی ساختاریافته و انضباطی برای مدیریت ریسک و به حداکثر رساندن سود را اتخاذ کنند. با وجود سادگی مفهوم پایه، کارایی این سفارشات به نحوه‌ی استفاده و به‌کارگیری مداوم آنها توسط معامله‌گر بستگی دارد.
با درک پیچیدگی‌های حد سود و حد ضرر و با اجتناب از اشتباهات رایج، شما نه تنها از سرمایه خود محافظت می‌کنید، بلکه هنر معامله‌گری را با دقت و دوراندیشی فرا می‌گیرید. این یکی از بهترین راه‌ها برای داشتن یک دوره‌ی معاملاتی بلندمدت است.
